nich posłuszeństwo, już dla tego, że niektóre uwagi ogólne, niektóre szczegóły, odnoszące się do życia osób stanu duchownego, pozbierano z kazań św. Augustyna o życiu duchowném i z jego listu 109, wystosowanego do zakonnic hipponeńskich. Co się tyczy zorganizowania się 1256 r. zakonu eremitów augustjanów, rzecz się miała jak następuje. Oprócz dawniejszych, potwierdzonych przez Stolicę Apostolską zakonów, w XI, XII i XIII w. utworzyło się, zwłaszcza we Włoszech, wiele nowych zgromadzeń eremitów, które w początku nie miały żadnej odrębnej i stałej reguły. Główniejsze z tych zgromadzeń były: 1. Janbonici, tak nazwani od swojego założyciela Jana Bon, który urodził się w Mantui 1168, prowadził długi czas życie surowe, udał się 1209 w okolice miasta Ceseny, gdzie chciał pozostać w samotności przez resztę dni swoich. Ale rozgłos o jego świątobliwości ściągnął wkrótce ku niemu towarzyszy. Papież Innocenty IV 1244 r. nadał im regułę św. Augustyna, potwierdził ich jako zgromadzenie eremitów, i Jan Bon pozostał ich jenerałem aż do śmierci, zaszłej 1249, blisko Mantui na pustyni, w której żył od lat trzech. Jego ciało złożono w Mantui, w kościele św. Agnieszki. 2. Brittinjanie przyjęli swą nazwę od pierwszego miejsca, w którém osiedli, blisko Brittini, pustyni w Marchji ankońskiej. Papież Grzegorz IX przepisał im regułę. Nieco pierwej przed nimi powstało podobne zgromadzenie w Toskanji: 3. eremitów toskańskich, którzy także żyli w zgromadzeniu, z początku bez reguły i składania ślubów, aż do czasów Innocentego IV, który 1243 nadał im regułę św. Augustyna. 4. Bracia pokutnicy Chrystusowi, nazwani jeszcze zakonnikami workowemi, ponieważ nosili odzież podobną do worka żebraków. Oprócz tych czterech wielkich zgromadzeń, było jeszcze wiele innych małych stowarzyszeń, które żyły niezależnie jedne od drugich, i dość często wchodziły z sobą w spory, z powodu różnych swych przepisów, w przedmiocie ubioru, etc. I tak, janbonici nosili taki sam habit, jak i franciszkanie, a gdy zbierali jałmużnę, brano jednych za drugich; z tego powodu zanoszono skargi, i Papież Grzegorz IX 1241 nakazał, ażeby eremici nosili suknię czarną lub białą, z szerokiemi rękawami, przepasaną pasem skórzanym, trzewiki, kij zakrzywiony na kształt pastorału, i ażeby tym wszystkim, do których udadzą się po jałmużnę, oznajmiali, do jakiego zgromadzenia należą. Dla powstrzymania innych sporów podobnego rodzaju i dla zapobieżenia pomnażaniu się tych zgromadzeń, Papież Aleksander IV (1265) zawezwał przełożonych do Rzymu, i zgromadziwszy ich w klasztorze Santa-Maria del Popolo, pod prezydencją kardynała Ryszarda de St. Angeli, zobowiązał ich do obrania wspólnego jenerała. Wybór padł na przeora janbonitów, Lanfranka Septala z Medjolanu, i wszystkie zgromadzenia bullą papiezką (Bullarium Magn. Rom. I 135 sq., ed. Lugd) zostały połączone w jeden zakon, pod nazwą zakonu eremitów św. Augustyna i pod regułą tegoż doktora Kościoła. Jeżeli przedtém członkowie tych rozmaitych zgromadzeń nie byli prawdziwymi eremitami, to tém bardziej nie byli nimi po swém zlaniu się w jeden zakon; jednakże pozostała im nazwa eremitów. Według bulli, członkowie tego zakonu nosić mieli, w chórze i wychodząc z klasztoru, habit czarny wełniany, o długich i szerokich rękawach, z kapturem spiczastym, spadającym z tyłu aż do pasa, pas czarny skórzany. W domu nosili suknię białą i szkaplerz, ustał też obowiązek noszenia kija zakrzywionego. W początku zakon używał wielkich przywile-
