czy to w pierwszej stalli chóru, czy też na tronie; a ta obecność jego assystencją, nie zaś assystą zwać się powinna. Assystencja też nazywa się obecność proboszcza przy ślubie małżeńskim (ob. Małżeństwo). X. S. J.
Assystencja należy się ze strony kapituły biskupowi. Sobór trydencki wyraźnie przepisuje, że prałaci (dignitates) i kanonicy sami przez się, a nie przez zastępców, powinni biskupowi, pontyfikalja sprawującemu lub celebrującemu, assystować i służyć (sess. 24. cap. 12. de Reform.), zaś św. Kongr. Obrz. (decr. 23 Mart. 1592. confirm. a Clemen. VIII per breve 13 Junii 1592) dodaje, że sposób assystowania taki zachować mają, jaki Pontyfikat rzymski przepisuje. Assystencja taka należy się biskupowi nietylko w katedralnym kościele, ale i w innych kościołach miasta i przedmieść; assystować za miastem nie mogą być zmuszani (S. C. Rit. 13 Julii 1658. In Aąuilana 19 Decembr. 1665). Gdy biskup prywatnie kleryków wyświęca, trzech kanoników assystować mu powinno; prywatnie Mszę odprawiającemu, assystencja się nie należy. Przy poświęceniu olejów św. kanonicy, o ile potrzeba, powinni uzupełnić liczbę dwunastu kapłanów. Ma także biskup prawo przybrać sobie, do posługi w zarządzie djecezji, dwóch prałatów, lub kanoników katedralnych, lub kollegjackich (cap. Ad audientiam. lib. III, Decretal. 4). S.
Assystens, albo Assystent, w liturgiczném znaczeniu jest to kapłan (bo wszędzie w rubrykach ten stopień po nim jest wymagany), ubrany w zwyczajne suknie, w rokietę albo komżę, humerał i kapę, zwaną pluviale (stuły nie używa, bo Caeremoniale Episcop. jej nie wymienia i tak też każe dekret S. R. C. z d. 11 Marca 1837 r.), przy boku biskupa, lub komu to z prawa służy, towarzyszący i posługujący przy obrzędach świętych. Jego przymioty i obowiązki wypisane obszernie w tymże Caeremoniale (l. I. c. VII). Djakon i subdjakon, czy to zwyczajni, w szatach właściwych assystujący, czy też dwaj kanonicy przy boku biskupa w czasie celebry, nazywają się assystującymi, ale nie assystentami. Assystentami i assystentkami nazywają się także towarzysze i towarzyszki, przydani dla pomocy w urzędowaniu przełożonym zakonów męzkich lub żeńskich; oraz prałaci assystenci tronu papiezkiego. X. S. J.
Astaroth, miasto za Jordanem, za czasów Abrahama zamieszkane przez Refaitów (Gen. 14, 5), za czasów Mojżesza stolica Goga, króla Bazanu, zdobyte przez Izraelitów, oddane było pokoleniu Manasse (Jozue 13, 29), a następnie przeznaczone na miasto Lewitów (I Par. 6, 56. 71). Nazwę swoją otrzymało zapewne od gorliwego kultu Astarty, której posąg miał baranią głowę z rogami, zkąd nazwa hebr. karnaim (rogi). Jeszcze za czasów machabejskich, w Karnain (I Mach. 5, 43), czyli Karnion, co zapewne oznaczało Astarot Karnaim, znajdował się Atargateion (świątynia Atargaty) zburzony przez Judasza Machab. (2 Mach. 12, 26).
Astarte, v. Astaroth, hebr. Aszthoreth, bóstwo ludów wschodnich, czczone mianowicie przez Sydończyków (3 Kr. 11, 5) i w ogóle Filistynów (Fenicjan, 1 Kr. 31, 10); ztąd znajdujemy je i u Kartagińczyków, jako pochodzących z Fenicji (S. Aug. Quaest. in Jud. 16). Izraelici często hołdowali temu bóstwu (III Kr. 11, 5. 33. IV Kr. 23, 4. Mich 5, 13). Na pomnikach assyryjskich nazywa się ono Istar (rodz. męzki), z przydomkiem Bilith (rodz. żeń., władczyni), jako bogini wojny (Schrader, Keilinschr. u. d. A. Test. str. 83). W Biblji występuje razem obok Baala (ob. art. Sędz. 2, 13. 3, 7. 10, 6. I Kr. 7, 4. 12, 10), więc byłaby uosobieniem
