Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 338.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
330
Apokryficzne księgi.

ad fin. op. Dowody za autentycznością ob. Woog i Al. Natalis, Hist. eccl. saec. I c. 10, art. 8. 9) Inne Dzieje św. Andrzeja, napisane przez Leucjusza, były w rękach gnostyków, manichejczyków i priscylljanistów. Prawdopodobnie z nich fragment został się w Acta Andreae et Mathiae, wydanych ze szczegółowym o nich wywodem przez Thilo (Acta SS. App. Andr. et Mat. Halae 1846) i przez Tisch. II (grec.). Treść ich odnalazł Grimm, w jednej dawnej pieśni anglo-saksońskiej (Andreas und Elene, Cassel 1840); powtórzył w Prolegomenach Tisch. II p. 51. Uzupełnienia do nich pochodzić się zdają z II w. Fragmenta inne noszą tytuł: Acta SS. Petri et Andreae (ap. Tisch. III 161, grec.); ale miasto antropofagów (ludożerców), o którém w nich, tak samo jak w Acta Andr. et Mat. jest mowa, wskazuje, że pierwsze są od tych ostatnich oderwane tylko przez przepisywaczy. Kontynuacją Dziejów Andrzeja i MaciejaActa et Martyrium S. Matthaei. Z nich ustępy ma Nicefor (H. E. II 41). Są ap. Tisch. II 167... grec., pierwszy raz w całości wydane. 10) Ci sami heretycy, u których były Dzieje Andrzeja (w II w.), mieli także apokryficzne Dzieje św. Tomasza (Epiphan. Haer. 77, 61, 63. Turribius Asturic. Epist. ad Idacium et Ceponium). Zdają się pochodzić z II w., a przerobione przez Leucjusza, jak inne Dzieje Apostol. przez gnostyków używane. Wydał je pierwszy raz Thilo (Acta S. Th., Halae 1323), drugi raz Tisch. II (grec.). Uzupełnieniem ich jest Consummatio S. Thomae (ap. Tisch. l. c.), z tegoż samego źródła co Acta S. Th. 11) Z Dziejów św. Bartłomieja (Acta S. Bartholomaei) znany jest tylko fragment z koptyckiego przekładu (ap. Tisch. III), zatém najpóźniej mogły one być napisane w IV w. Osobno było opisane Męczeństwo tegoż Apostoła (Martyrium S. Bartholomaei), treścią podobne do historji w Abdjaszu (Hist. Apost. l. 8) zawartej. 12) Dzieje św. Tadeusza (Acta S. Thaddaei). Euzebjusz (H. E. I 13) zamieścił, z języka syryjskiego przełożony, list Pana Jezusa do Abgara, króla Edessy, dodając, że z nim był posłany św. Tadeusz. Powtarza to Abdjasz (Hist. Apost. l. 9, c. 1). List ten jest w Acta S. Thaddaei, wydanych pierwszy raz przez Tisch. II, który mniema, że autor ich czerpał z tego samego źródła starożytnego, co i Euzebjusz. I rzeczywiście, widać to z porównania syryjskich i armeńskich tekstów Nauki św. Addeusza (ob. Labubna), z temi Dziejami św. Tadeusza. Jest tylko pewne zamieszanie pomiędzy nimi, tak samo, jak i u Euzebjusza, pochodzące z podobieństwa imion: Addeusz i Taddeusz. Abdjasz (Hist. Apost. l. 6, c. 20) opowiada jeszcze, że, przy kompilacji swego dzieła, używał Dziejów Szymona i Judy (Tadeusza), napisanych niby przez Cratona, ucznia apostolskiego, w 10 tomach, a z grec. na łac. przełożonych przez Juljusza Afryk. 13) Dzieje św. Barnaby (Acta S. Barnabae) niby przez Jana, syna Marka (o którym Act. 12, 12), napisane były przed odkryciem relikwji św. Barnaby na Cyprze, zatém przed V w. W greckim tekście mają tytuł: Periodi et martyrium S. Barnabae Apostoli. Na łaciński język miał je przełożyć najprzód W. Beda, i ten przekład, z modyfikacjami, zamieścił Mombritius l. c. Drugi raz rzetelniej przełożył Sirlet (ap. Bolland. Junii t. II, grec. i łac.)[1]. Baronjusz surowo je osądza (Annales Eccl. a. 51, n. 31) i mylnie utrzymuje, jakoby one się znajdowały

  1. Przekład franc. z Mombritius’a jest w Migne’a Dict. I. 143... Tekst Mombritius’a jest ap. Bolland l. c.