po nim kilka kazań, reszta jego dzieł zaginęła. Cf. Ceillier, t. XVI,p. 638. — 2. Anastazy młodszy, następca poprzedzającego, w okrutny sposób zamordowany 609 r. przez żydów. — 3. Anastazy Pustelnik, wychowany w wielkiej pobożności, od młodości słuchał czytania Ewangelji z tak wielkiém uszanowaniem, jakby słyszał samego J. Chrystusa doń mówiącego; do Najśw. Sakramentu przystępował z niewypowiedzianym żarem miłości; o tych szczegółach dowiadujemy się z pism jego. Zwiedziwszy miejsca święte w Jerozolimie, udał się na górę Sinai. Życie anielskie pustelników, tam przebywających, pociągnęło go ku sobie i wśród nich zamieszkał, zbudowawszy celkę dla siebie. Modlitwa, umartwienie i posłuszeństwo wyjednały mu tę mądrość i umiejętność Bożą, których skarby dostępne są tylko dla dusz prawdziwie pokornych. Często opuszczał pustynię synaitańską, dla obrony nauki katolickiej w Aleksandrji przeciwko heretykom, a pomiędzy innymi, acefalom. Dochowały się niektóre jego pisma, w zbiorze Magna Biblioth. PP. Colon., t. VI: 1) ᾽Οδξγοζ, Viae dux, w niém zbija eutychjanów i acefalów i dostarcza katolikom broni przeciwko heretykom; stawiając ściśle i jasno zasady; od każdego, traktującego rzeczy wiary, wymaga przedewszystkiém życia czystego i niewinnego i dobrej znajomomości orzeczeń dogmatycznych Kościoła. 2) Rozmyślania mistyczne nad sześciu dniami stworzenia, w których pomijając znaczenie literalne, jakkolwiek bynajmniej go nie odrzuca, trzyma się znaczenia mistycznego i allegorycznego. Obok pięknych i głębokich myśli, jest tam wiele rzeczy nie wytrzymujących krytyki; pomimo to jednak, Schröckh wcale niesłusznie nazwał to dzieło: „zbiorem samych marzeń.“ 3) Sto piędziesiąt cztery pytań, na które odpowiada tekstami Pisma św. i ojców Kościoła. 4) Kilka kazań, z których można mieć wyobrażenie o obyczajach i zwyczajach ówczesnych na wschodzie. Śmierć jego, jedni naznaczają na r. 606, inni po 678 r. Grecy nazywają go nowym Mojżeszem. Ob. Ceillier, Hist. des auteurs eccl. t. XVII Rohrbacher, Hist. univer. de l'Eglise cath. t. X p. 66—76. Alban Butler. et Godescard, Vies de Saints t. III p. 504, n. (Fritz) F. M.
Anastazja (święta). Imię jej znajduje się w kanonie Mszy św. Jakkolwiek imię św. A. wielce czczone jest u Greków i Rzymian, jednakże niewiele o niej powiedzieć możemy. Akta jej męczeństwa, nazwane aktami św. Chryzogona, nie są autentyczne, chociaż, podług zdania Tillemonta, (Memoires, t. V p. 138), są one starożytne i poprzedzają wielebnego Bedę. Akta te są dwojakiego rodzaju i, co do głównych rzeczy, nie różnią się między sobą. Jedne z nich są wydrukowane u Bollandystów, w pierwszym tomie Kwietnia, drugie, spisane przez Symeona Metafrasta, znajdują się u Surjusza, De probat. SS. vitis. pod d. 25 Grud. Podług tych akt, Anastazja była córką Pretekstata, znakomitego rzymianina, poganina i Flawji chrześcjanki, która ją wychowała w prawdziwéj wierze. Po przedwczesnej śmierci Flawji, św. Chryzogon był nauczycielem Anastazji. Imię tego świętego męża również zamieszczoném jest w kanonie Mszy św., zkąd wnosić należy, że był jednym z dawnych, a sławnych doktorów Kościoła rzymskiego. Anastazja pomimowolnie poślubioną została, przez swego ojca, pewnemu poganinowi Publjuszowi, rozwiązłych obyczajów, który zabronił jej wszelkich stosunków z chrześcjanami i jak najgorzej się z nią obchodził. Cierpienia Anastazji tym bardziej się powiększyły, gdy Djoklecjan kazał uwięzić mistrza jej św. Chryzogona, z którym wszelako prowadziła tajemną korespondencję. Cztery listy, zamieszczone w słowniku Suidasa pod literą X
