Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 224.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
214
Anastazy.

Wprawdzie w następnym roku Longin, brat Zenona, podniósł bunt, ale Anastazy zdołał się utrzymać przeciw niemu, równie jak i przeciw Teodorykowi, królowi Ostrogotów, a następnie przeciw Persom, z którymi zawarł traktat pokoju. Chciwość i kacerstwo splamiły jego rządy i imię. Nie spełnił słusznego żądania Papieża (Anastatego II), ażeby imię exkomunikowanego Akacjusza patrjarchy wykreślone zostało z ksiąg kościelnych. Fałszywą bowiem kierując się polityką, cesarz spodziewał się większą uzyskać niezależność dawaniem opieki kacerzom: pobłażał więc im, a prawowiernych uciskał. Kara nastąpiła niebawem. Z powodu kacerskiego patrjarchy Macedonjusza, wybuchło silne powstanie w Konstantynopolu. Cesarz bowiem przyobiecał utrzymać w sile postanowienia chalcedońskie, żądał jednak za to, ażeby każdy biskup, nim otrzyma zatwierdzenie, podpisał Henotikon swojego przewodnika. Usunął nawet wielu biskupów, zgłaszających się do Papieża Symmacha, o przywrócenie jedności Kościoła i o poparcie. Pobudkę do powstania dali szczególnie monofizyci: Ksenajas, biskup hierapolitański i mnich Severus, intrygujący przed cesarzem i ciemiężący katolików. Gdy wreszcie wprowadzili do Konstantynopola monofizystowski dodatek Piotra Fullo do Triasgionu: „który umarłeś za nas,“ wybuchło powstanie, a cesarz, w trudnych okolicznościach, okazywał niby chęć pogodzenia się z Rzymem. Zawiązał nawet układy z Papieżem, aby zyskać na czasie, a umysły w inny sposób zaspokoić. R. 514 przywódca Gotów, Witaljan, zagroził Konstantynopolowi, niosąc opiekę prawowiernym. Ale Anastazy, jak często już dawniej tak i teraz, pozornemi ustępstwami i złotem, wsparł swój tron chwiejący. Prawdopodobnie Anastazy umarł 515 roku.

Anastazy, konstantynopolitański kapłan, przyjaciel patrjarchy Nestorjusza, ur. 428, był jedną z przyczyn opłakanej herezji nestoryańskiej. Ob. w a. Nestorjusz.

Anastazy I (święty), Papież, r. 398 nastąpił po Papieżu Syrycjuszu. Wybuchły w owym czasie orygenistowskie spory, do których okazję dał Rufin, tłumacz dzieł Orygenesa. Rufin oczyścił się z zarzutów, złożeniem prawowiernego wyznania wiary, a Anastazy potępił dogmatyczne błędy Orygenesa, mianowicie w jego piśmie De principiis. Zresztą A. I odznaczał się pieczołowitością o pomyślność i sławę Rzymu. Od niego datuje się zakaz niedopuszczania do stanu duchownego osób kalekich, jako też rozporządzenie, ażeby stojący słuchać czytania Ewangelji. Um. 402. — Anastazy II, Papież, nastąpił po Gelazym r. 496. W liście do cesarza Anastazego, ujął się za prześladowanymi i dwa poselstwa w tym celu wysłał do cesarza. Niektórzy robią mu zarzut, iż eutychjanom sprzyjał nad miarę i że imię kacerza Akacjusza, patryarchy konstanytnopolit., przywrócić kazał w dyptychach kościelnych. To zdaje się błędem, bo imię tego Akacjusza dopiero r. 519 wykreślono, zaś Anastazy II tylko przez 22 miesiące był Papieżem i um. 498 r., nadto, do cesarza w Konstantynopolu podał wyraźną prośbę, o wykreślenie imienia Akacjusza z ksiąg kościelnych. — Anastazy III, r. 911—913, nastąpił po Sergjuszu III. Wspomnień historycznych żadnych po nim nie zostało. — Anastazy IV, znany także pod imieniem Konrada, r. 1153, po Eugenjuszu III, zasiadł na tronie papiezkim. W czasie głodu, obficie zaopatrywał lud w zboże; kazał także odnowić Panteon, dzisiejszy kościół Santa Maria Rotunda. Piśmienny pomnik pozostawił po sobie, w traktacie o Trójcy św. Um. r. 1154 i złożony został w grobie