Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 177.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
167
Amalecyci. — Amalryk.

wymienia ich na pierwszém miejscu pomiędzy ludami (Num. 24, 20). Nie występują też nigdzie, jako pokrewni Izraelitom lub Idumejczykom, którzy najzupełniej obojętnie się zachowali, gdy Saul prowadził wojnę wytępienia przeciwko Amalecytom. Józef więc błądził, gdy ich od owego wnuka Ezawowego wywodził i przeto uważał ich kraj za część idumejskiej dziedziny (Antt. II. 1, 2). Siedziba ich nie miała stałych granic, leżała na południe Palestyny (Gen. 14, 7; Num. 13, 30), dochodziła do granic filistyńskich (I Kr. 27, 8) i gór Seir (I Par. 4, 43) i od Hevila rozciągała się do Szur (I Kr. 15, 7). Zdaje się, że dawniej Amalecyci głęboko sięgali w Palestynę, w późniejszej mianowicie dziedzinie Efraima (Sędz. 5, 14; 12, 15). Amalecyci byli pierwszym ludem, który wystąpił orężnie przeciwko Izraelitom, wyszłym z Egiptu: zostali jednak pokonani i wraz z ludami chananejskiemi na zatracenie skazani (Ex. 17, 8). I potém zawsze byli nieprzyjaźni Izraelitom i (jeszcze za Mojżesza) przeciwko nim sprzymierzyli się z Chananejczykami (Num. 14, 43), a potém, za sędziów, z Amonitami (Sęd. 3, 13) i Madjanitami (Sęd. 6, 3; 7, 12). Z polecenia Samuela, Saul rozpoczął przeciwko nim zwycięzką wojnę i dostał ich króla w swoje ręce, któremu jednak chciał ocalić życie, a którego zabił Samuel, stosownie do rozkazu Bożego (I Kr. 14 i 15). Dawid kilkakrotnie walczył z nimi szczęśliwie (I Kr. 27,8; 30, l; II Kr. 8, 12). Nareszcie ostatki ich pokonali synowie Symeona, za czasów Ezechjasza i kraj ich opanowali (I Par. 4, 43). Zdaje się, że wszyscy królowie amalecyccy nosili nazwę Agag (Num 24, 7; I Kr. 15, 8). Wyraźnie nie ma nigdzie podanej nazwy ich stolicy (I Kr. 15, 5). Podług podań arabskich, Amalecyci są jedném z najdawniejszych pokoleń arabskich i pochodzą od Chama; tym sposobem byliby pokrewni Chananejczyków. Filo zaliczał ich też do Fenicjan (Cf. Roland, Palaest. illustr. p. 78 i n. Rosenmüller, Biblische Alterthumskunde III, 90). (Welte).

Amalryk Karnoteński (Amaury de Chartres), ur. w Bena, wiosce należącej do djecezji Chartres, ztąd Amalrykiem z Beny nazwany, był pod koniec XII w. professorem logiki i egzegezy w Paryżu. Uniwersytet paryzki potępił jego naukę; A. apellował do Papieża, ale Innocenty II zatwierdził wyrok uniwersytetu. Nie długo umarł A. r. 1204 w St. Martin des Champs, jak mówią, ze zmartwienia. Uczniowie jego, z pomiędzy których najgłośniejszy Dawid z Dynantu, szerzyli tę heretycką naukę i dla tego niektórzy z nich, na soborze paryzkim 1209 r., na stos zostali skazani. Amalryk zapożyczył z poganizmu pojęcie materji odwiecznej, jako podścieliska dalszego wszech rzeczy rozwoju. Chaos, na początku księgi Rodzaju, jest właśnie podług niego ową materją pierwotną, której znowu ruch jest pierwotną wszystkiego przyczyną. Amalryk, bez ogródki, materję tę utożsamiał z Bogiem. Bóg u niego jest ową materją, z której wszystko pochodzi i do której wszystko wraca. Wszystko jest Bogiem, Bóg jest wszystkiém. Wszystko co jest, jest jedno, a jednością tą jest Bóg, Bóg jest bytem i istotą wszech rzeczy. Twórca i stworzenie jest jedno i to samo. Proces Bożego ruchu i rozwoju świata, podobnie jak u Sabeljusza, przebywa tu trzy perjody. Pierwszy perjod Ojca, a panuje w nim prawo Mojżeszowe; drugi perjod Syna, i wówczas, na miejsce kultu izraelskiego, występuje Sakrament, (Chrzest i Eucharystja); trzeci perjod Ducha Św., rozpoczyna się od Amalryka. W perjodzie tym ustały już sakramenta i cały zewnętrzny kult religijny. Duch Św. staje się duszą każdego człowieka, wciela się w każdego i dla tego każdy jest Bogiem, jak Chrystus, a nawet