Gdy zdało się Amadeuszowi, iż już dostatecznie państwo swoje zabezpieczył, gdy małżonka jego Marja burgundzka umarła, założył r. 1430 pustelnię w Ripaille dla sześciu rycerzy św. Maurycjusza, zdał zarząd państwa najstarszemu synowi Ludwikowi, i r. 1434, z pięcioma towarzyszami, udał się na ową pustelnię. Złożyli śluby czystości, ale obok ćwiczeń religijnych, mieli się trudnić interesami państwa i być stałymi doradcami księcia sabaudzkiego. Sam książę był dziekanem rycerzy pustelników i pięć lat szczęśliwie przepędził w tej filozoficzno-religijnej samotności; aż r. 1439 odszczepieńska część bazylejskiego soboru wybrała go na antypapieża. Chociaż dotąd gorącym był stronnikiem Eugenjusza IV, przyjął Amadeusz ofiarowaną sobie godność, bądź skutkiem fantastycznego swego usposobienia, bądź przez próżność, bądź też przez namowy bazylejczyków „żeby pomódz Kościołowi“. W tém fałszywém położeniu był przez lat dziewięć. W r. 1448 zrezygnował dobrowolnie i swoich dotychczasowych stronników skłonił do uznania prawowitego Papieża Mikołaja V, następcy Eugenjusza IV. Został kardynałem i dożywotnim wikarjuszem Stolicy Świętej, we wszystkich posiadłościach domu sabaudzkiego, w Bazylei, Strasburgu, Chur etc. Um. w Genewie 7 Stycz. 1451. Ob. art. Bazylejski Sobór. Cf. J. Müller, Schweiz. Gesch., III t. (Hefele). B.
Amalarius Symposius, podobno chorepiscopus lyoński († po r. 840), pochodzić zaś miał z djec. Metz (Metensis), zkąd zapewne powstała różnica między Amal. Lugdunensis i Amal. Metensis († ok. r. 837). Inni obudwóch biorą za jedną osobę; przyjmujemy tu ostatnią opinję. Zostawił A. kilka dzieł ważnych dla teologji, zwłaszcza liturgiki. 1) Liber vitae Clericorum (vel Canonicorum), przepisy dla wszelkiego stopnia duchownych, i zakonów męzkich i żeńskich, podzielone na 163 rozd. Ostatnie 50 rozdz. mają być przez kogo innego pisane. Jest to dzieło ap. Aub. Miraeum Codex Regular. Antverp. 1638, t. I i w kollekcjach soborów. 2) De ecclesiasticis officiis libri IV, napisane ok. r. 820, a poprawione przez autora r. 827, opisuje obrzędy kościelne i ich znaczenie. Przeciw niektórym punktom wystąpił Agobard (ob.) i Florus (ob.). Pomimo pewnych niedostatków, dzieło to cenne jest dla liturgistów. Ob. ap. Hittorp, Collectio Scriptor. de div. offic.; Bibliot. PP. Lugd. 1677, t. XIV, i Supplem. ad lib. IV de div. offic. ap. Mabil., Analecta II, 96. 3) De ordine Antiphonarii, ap. Hittorp. l. c. i Bibliot. PP. l. c. 4) Eclogae de Missae officio, mistyczny wykład obrzędów Mszy św., ap. Baluz. Capitularia t. II; ap. Mabil., Museum Ital. t. II, p. 11. 5) Epistolae sex, podobnej treści, ap. D'Achery, Spicileg. t. VII, ed. nova t. III. Wszystkie dzieła ap. Migne, Patrol, latin. t. 105. Ob. Bähr, Gesch. d. röm. Liter, im Karoling. Zeitalt. § 150 (III Supplem. Bd.). X. W. K.
Amalarius Fortunatus, arcyb. trewirski (Trier), z zakonnika reg. Św. Bened., † 814. Przypisują mu mylnie dzieła niektóre poprzedniego Amalariusa i Alkuina list De caerimoniis baptismi. X. W. K.
Amalecyci. Amalek, syn Elifasza i wnuk Ezawa, był jednym z książąt edomickich (idumejskich) (Gen. 36, 12. 16; I par. 1, 36). Jednakże ten Amalek nie może być ojcem Amalecytów, ponieważ w takim razie nie mogliby być oni w przed mojżeszowych jeszcze czasach tak potężnym ludem, jakimi się w Pentateuchu pokazują (Exod. 17, 8; Num. 24, 20). A już i przed Ezawem, w czasach Abrahama, Kedorlaamer i jego sprzymierzeńcy walczyli pod Kadesz przeciw Amalecytom także (Gen. 12, 7) a Baalam
