przyjęto, bo w całych Niemczech żyła jeszcze pamięć dawnego panowania cesarzów we Włoszech. Otton, nietylko ofiarował swą pomoc prześladowanej wdowie, ale nawet, straciwszy świeżo żonę Edyttę, oświadczył się o jej rękę. Zatrzymany zrazu w Niemczech, z powodu zajść z Czechami, wysłał syna swego Landolfa, ze znaczném wojskiem, do Włoch przeciwko Berengarjuszowi, gdzie i sam wkrótce przybył. Berengarjusz zmuszony był do ucieczki, a Pawia otworzyła bramy Ottonowi, który posłał silną eskortę do Canossy dla sprowadzenia Adelajdy, w towarzystwie wiernego Marcina. Henryk bawarski przyjął ją w bramach miasta, a Otton zaślubił w Paźdz. 951 r. Związek ten zapewnił jej potężną obronę przeciw Berengarjuszowi, cesarzowi zaś koronę Włoch, do któréj Otton, jako potomek Karlowingów, rościł prawo. Niebawem téż wysłani byli do Papieża biskupi moguncki i churski, z prośbą o ukoronowanie Ottona na cesarza. Zanim jednak Papież zdołał zadosyć uczynić temu żądaniu, Otton zmuszony był powrócić ze swoją małżonką do Niemiec. A. przez wdzięczność, za doznaną pomoc i opiekę, sowicie uposażyła kościół w Canossie, a hrabiego Azzona wyniosła do godności margrabiego. W Niemczech powitano A. jako anioła pokoju. Godność, do jakiej wyniesioną została A., bardziej uwydatniła jej cnotę, tylu doświadczoną próbami. Wielkiemi przymiotami duszy, równie jak pięknością swoją jednała małżonkowi serce narodu. R. 952 powiła syna Henryka wcześnie zmarłego; r. 963 Brunona, który żył zaledwie lat 4; a r. 964 Ottona, dziedzica tronu. Adelajda syna swego Ottona, jako téż i córkę Matyldę, która się potém narodziła, wychowywała z całą troskliwością macierzyńską, przy pomocy mężowskiego brata św. Brunona kolońskiego. R. 962, wspólnie ze swym mężem, koronowaną była przez Papieża Jana XII. Roztropnością swoją, łagodnością, gorliwością dla religji, jako też zaparciem się siebie i wpływem, jaki miała na cesarza, wiele robiła dobrego. Za jej to sprawą arcykanclerzem państwa został opat św. Maksymina z Trewiru, ona to przywróciła biskupowi Modeny dobra, zabrane przez syna Berengarjusza i wyjednała bardzo korzystne przywileje opactwu góry Cassino. Niemcy i Włochy zawdzięczają jéj mnóstwo uposażeń i niezliczone dzieła dobroczynności. Lecz największy dowód zaparcia siebie dała Adelajda, gdy po upadku Berengarjusza wzięła dwie córki swego wroga na wychowanie i stała się dla nich prawdziwą matką. Szczególne miała poważanie dla św. Adalberta, pierwszego arcybiskupa magdeburskiego. Czynny brała udział, wspólnie ze swym małżonkiem, w jego missjach na wyspie Rugii, między świeżo nawróconymi Słowianami, należącymi do jego metropolji; towarzyszyła mu do Magdeburga i oddała się jego duchownemu przewodnictwu. D. 7 Maja 973 r. um. Otton. Po jego śmierci nastąpił Otton II, koronowany za życia ojca. Ten równie był szczęśliwym, jak i ojciec, dopóki pozostawał pod wpływem matki; lecz gdy druga jego żona Teofanja, córka cesarza greckiego, poróżniła się z Adelajdą, Otton wygnał matkę pod pozorem, że marnotrawi pieniądze na jałmużny i klasztory. Tym sposobem dla Adelajdy rozpoczęły się czasy nowych utrapień. Opuściwszy Niemcy r. 978, szukała przytułku we Włoszech, a później u brata swego Konrada, kr. Burgundji, który ją z największą czcią przyjął. Z wydaleniem Adelajdy zdawało się, że znikła wszelka pomyślność dla Niemiec; naród pragnął jej powrotu, ona téż wielce bolała nad niecnemi postępkami syna. Gdy wreszcie, za pośrednictwem św. Majolusa z Cluny, Otton pojednał się z mat-
