teologowie na to się zgadzają, że te dwa słowa, Absolvo te, do ważności rozgrzeszenia są dostateczne. Gdy wielu na raz zagrożonych jest śmiercią niespodzianą, np. przy rozbiciu okrętu, te zamienia się na vos. W Kościele zachodnim obecnie forma absolucji jest wyrokująca (indicativa), u greków na pozór błagalna (deprecatoria), lecz w rzeczy samej także wyrokująca. (Bouvier, Instit. Theol. t. III Tr. de Poenit. a. 2). Prócz absolucji od grzechów, jest jeszcze absolucja od cenzur (ob. Cenzury); absolucja z błogosławieństwem apostolskiém w godzinę śmierci (obacz w artykule następnym i a. Odpust); absolucja (defunctorum) za zmarłych, t. j. odśpiewanie Libera przy katafalku albo całunie z aspersją i kadzeniem (ob. Kondukt), i absolucja, niby zakończenie w pacierzach kapłańskich, przed śpiewaniem lub mówieniem lekcji. X. S. J.
Absolucja generalna. Tak się nazywa udzielenie odpustu zupełnego umierającym. Absolucja ta udzielać się zwykła po przyjęciu Sakramentów: Pokuty, Eucharystji i Ostatniego namaszczenia tym, którzy mając użycie rozumu, o nie prosili, lub dali znaki żalu, lub prawdopodobnie byliby prosili, co można łatwo wnosić z życia poprzedniego; dla tego, choćby chorzy stracili użycie mowy, ulegli zupełnej nieprzytomności, lub dostali pomięszania zmysłów, należy im tę absolucję udzielić, po rozgrzeszeniu sakramentalném, ponieważ Kościół, jako dobra matka, swym dzieciom w ostatniej chwili (in articulo mortis) chce przyjść w pomoc wszelkim możebnym sposobem, otwiera im wszystkie swe skarby i błogosławieństwa. Wyłączonym zaś z Kościoła (excommunicatis), niepokutującym, umierającym w jawnym grzechu śmiertelnym, dawać jéj nie można (Rituale romanum). Daje się ona temi słowy: „Pan nasz J. Chr., Syn Boga żywego, który błogosławionemu Piotrowi, Apostołowi swemu, dał moc związywania i rozwiązywania, niechaj przez swe najłaskawsze miłosierdzie przyjmie spowiedź twoją i przywróci tobie szatę pierwszą niewinności, jaką na chrzcie otrzymałeś, a ja na mocy danej mi od Stolicy Apostolskiej władzy, odpust zupełny i odpuszczenie wszystkich grzechów tobie udzielam, w Imię Ojca etc. Przez święte ludzkiego odkupienia tajemnice, niechaj Wszechmocny Bóg odpuści tobie wszystkie tego i przyszłego życia kary, niechaj bramy rajskie otworzy i do wesela wiekuistego przywiedzie. Amen. Niech cię błogosławi Wszechmocny Bóg Ojciec, Syn i Duch Św. A.” (Rit. Rom.). R.
Absolut. Nowsza filozofja wyrazu tego używa na oznaczenie Boga, jako bytu bezwzględnego, w przeciwieństwie do świata, jako bytu względnego i zależnego. Słowo absolvere, od którego ten wyraz pochodzi, znaczy: 1) uwolnić od czegoś i 2) uzupełnić, dokonać; podług więc dwóch tych znaczeń, absolut oznacza to, co nie jest od innych rzeczy zależne, zawarunkowane, ale w sobie i przez się bytujące, a nadto doskonałe. Znaczenia te zatém odpowiadają pojęciu Boga, jako Istoty Najwyższej i Najdoskonalszej. Filozofja pogańska bliską była takiego pojęcia absolutu, osobliwie też filozofja grecka Platona i Arystotelesa, ale nie doszła do niego całkowicie. Bóg jej bowiem albo rozpływał się w świecie, albo też tak był ze skończonością połączony, że nie był od niej zupełnie niezależnym, a zatém nie był bezwzględnym bytem, Absolutem. Nowsza filozofja, używająca ustawicznie tego wyrazu, skażone jego ma pojęcie: rozumie bowiem przezeń albo powszechny nieosobisty rozum, albo powszechne życie, objawiające się w świecie (ob. a. Bóg, Filozofja, Panteizm). N.
