Strona:PL Nowe Ateny cz. 1.djvu/494

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
o Rzekách oſobliwych.
477
   

KON Morſki po Łácinie Hyppotamus, animal amphibium, álbo Wodą y Lądem Zwierz báwiący ſię. Naycżęſtſza iego w Nilu rzece rezydencya, przy brzegach Afryki Południowey, y ná Inſułach Philippinach, w Chinach, w Cżerwonym Morzu, w Indyi Południowey, w Kráiu Solafala. Jeſt Inwentorem Phlebotamu, álbo krwi puſzcżenia; gdy bowiem iáką ćierpi áffekcyą, idzie ná oſtro-kończyſte trzciny, niemi brzuch ſobie kaleczy, krwie płynieniem zdrowiu ſwemu ſuccurrtedo: Co uważáiąc Symboliſta, náiſał nád nim: Dolèát, ut valèát. Inny przypiſał: Emit ſibi vulnere vitam. Ieſt Zwierz ciałá ſkładem do Brytána Angielſkiego podobny, głowę iednak Końſką máiący, gruby bardzo w ſobie y otyły, w wodźie rybami, na lądźie tráwą żyie. Skora ná nim bez ſzerśći, ále dźiwnie twarda y gruba, w ſamym tylko ogonie ma włoſy, iak trzcina grube, świecące ſię iák rogowe, z których wyrabiáią pierścionki, y á ſzyi nośidła przeciwko parálizowey áffekcyi: z Zebow zaś formuią Krzyżyki y Paciorki, aliàs Koronki, Różańce. Krew płynącą utrzymuię też zęby, ále w pewny czas Konia tego ubiwſzy. Paná iednego Malabarſkiego, gdy Luzytańczykowie zábili, krew żadną nie puśćiła ſię raną: Gdy go z ſukien obnażono, ná ſzyi ſztuka zęba ználeźiona wiſząca, krwie płynienia z ran nie dopuſzcżaiąca, co ieno odięto, krew z ran lunełá ſię obficie. Zimney konſtytucyi takowe bydź maia Zęby. Autorem tey relacyi ieft Pater Boym, á z niego Kircher in China.

KROKODYL Zwierz Wodno-Ziemny, ná cżterech chodzący y pływáiący nogách, Nilu, Induſa, Gangeſa, item Kuamy, Nigra Rzek wielkich Obywatel, iáko też w Rzece Marta w Nowey Hisżpanii, w Perwańſkich Jeźiorach, na Inſułach Molukkach, ná Philippinach, ná oboch Jawach Inſułach, wielka ich znayduie ſię licżba, ták dalece, że gdyby Ludzka ich nie gubiła induſtria, y przezorność, o nowey z támtych Kráiow trzebaby pomyślić tranſmigracyi. Jeſt Zwierz ten podobny do Jaſzcżurki poſtaćią, po całym ćiele ſkorupą, á racżey twardą łuſką odźiany, iák Karaceną. Języká z natury nie ma, czyli też iego nullum uſum, Teſte Plinio. Wielkośći ieſt extraordyrtaryiney, ználeźiony nie ieden, długi ná ſtop 50, inne ná łokći 22. według Pliniusza Creſcit quamdiù vivit. W wzrośćie tedy ſwoim, nie ma conſiſtentiam, y pewnego od nátury náznacżonego terminu. Seneka o tym nápiſał Naturalium lib 4. że ieſt fugax animali audaci, audaciſſimum timido. Żyie mięſem, co rok dni 60. nic nie ie, iedno iáie wielkośći tylkiey iak gęśie pokłada. NIL Rzeká iák opadnie, w błocku ſię náksżtałt Wieprzow nurzáią, zbliżaiących ſię Ludźi ogona uderzeniem zábiiaią. Taxá poſtanowiona 10. Cżerwonych ze Skarbu publicznego, ktoby do Miaſtá przyprowadźił zábitego. Łzy Krokodyla, ſą

żyćia