Strona:PL Nowe Ateny cz. 1.djvu/30

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Byli ieſzcze Bożkowie u Státozytnośći w obſerwáncyi, náſtępuiące. Weſel y Małżeńſtwá Præſides Dij HIMEN, JUNO pronuba, JUGATINUS à Jugo, álbo à jungendo Oſob w Małżeńſtwie; DOMIDUCUS do przenośin náleżący. Innych opiece oddáne było rodzenie ludźi, iáka byłá JUNO à juvando w rodzeniu Matron, Ops przynoſząca Opem.
NASCIO Naſcentes ná świát rátuiąca, LEVARA à Levando, álbo od odbieránia: piátłowánia Dźieći; RUMINA od kármienia, názwána à ruma, alias od pierśi: LUCINA, że in lucem partum profert. Dyſkurſom ludzkim przełożeni byli AIUS, od ſłowá ajo, LOCUTIUS, à locutione, VOLUMNUS, à volo Bożek wolą ludzką dyſponuiący: ADEONA, álbo Abeona Bogini przychodzących lub odchodzących, Podrożnych: SVADA Dea Eloqvuentiæ, RUBIGUS, od zboż zárázę oddaláiący.
Czczono też maximô cultu Boginię Pecuniam, ktory Bałwan do tych czás ſercá łákomych inſedit. Nie ieden Michas, ſabi Auri micas. Generalne o tey Bogini wſzytkich zdánie te co y Rymotworcy:

Et genus & formam Regina Pecunia donat.

Ale kto tey Bogini zbytnie ufa, cor opponit, à DEO Deorum odnieśie pænas, gdyż to ieſt Idolorum ſorvitus.
Krotko mowiący, y opuſzczáiąc nieſkończonych Deaſtrow; ſamych ktore czćili Rzymiánie náliczyłem 167. ktorych ći Elenchum wyſtawiáią Merula, Geraldus, Barleus, Bocatius, Petrus Crinitus: z dáwnieyſzych záś, Apollodorus, Heſiodus, Fabius, Fulgentius, Terentius, Varro, &c. Opiſzą ći breviter Dictionaria Historica, Officina Textoris Taviſij, Tlariſſæ Pòéticæ. Inni záś ſą Autorowie piſzące Mythologias, to ieſt fabulas veritati álbo moribus áplikuiący. Tych wſzytkich przewracay iáko Mol ut ſis ſtudioſior inde. Tey moiey (przy támtey) fundamentalney pracy nie lekce ważąc, bo prácowićie z Autorow, nie z Szkolnych ſzpárgałow, in ſudore pracowitego Czołá urodzoney.
Ktorych záś Bożkow Stározytni Rzymiánie w ſwoiey nie wenerowáli Religij, zwáli ſię Dij Peregrini Externi, extra Romam à colluviè diverſarum gentium ádorowáne: Tácy byli Dius Ficlius, Iſis, Oſyris, Serapis, Ammon, Canopus &c. o ktorych immediatè náſtępuie dyſkurs.
Sam rozum zdrowy od BOGA do penetrowánia wyżſzych rzeczy kreowány záwſze dyktował y naygrubſzego Geniuſzu Ludźiom, áby komuś iáko Supremo rerum Domino cultum czynili: Sam inſtynkt náturalny wmawiał: Eſt DEUS in nobis, agitante caleſcimus illo. A że wdźieráiącego ſię do ſerc ich gwałtem, à Patre hominum prawdźiwego BOGA nie ákceptowali