OPTICA ieſt Sciencya benè videndi, aliàs ieſt táka Náuka, ktora o rzecżach pod wźrok Ludzki podpadáiących, o ich właſnośćiach, rożnicách, przymiotach, przypadkách daie ſwoie Lekcyę. Inſtrument widzenia ieſt OKO: Objectum widzenia pierwſze ieſt Lucidum, iáka rzecż iáſna, naprzykład Słońce, Ogień: drugie Coloratum, iáki kolor máiące. O tey Sciencyi ieſt co mowić, ále że Czytelniká bárdzoby głowę mozoliło, á mało przynioſło pożytku, idę do dalſzych Sciencyi Matematycżnych in uſu w Polſzcze aliquali będących.
TA Cżęść Matematyki, nie co innego ieſt, tylko Sciencia ſłużąca do wyſtawiania Struktur, to Politycznych, to Woiennych. Jáko bowiem Ciáłu Ludzkiemu dáie okráſę dobra ćiáłá Symmetra, ták Budynkom przez ARCHITEKTURĘ doſkonałá inwencya, dyſpozycya, adornacya. Pierwſzą Strukturę Swiátá według reguł ARCHITEKTONSKICH, raczey ad Normam od BOGA dánego Abryſu wyſtawił NOE, pewnie że náleżytą Komor, álbo Celek koordynacyą wſzelką, przećiw ták ćiężkiey exundacyi Opátrznośćią. ARCHITEKTURA nie obeydzie ſię bez Sciencyi Matematycżnych, to ieſt DEOMETRII, y OPTYKI, ktore ſię zobopolnie rátuią y pośiłkuią.
Pro fine káżdy Architekt ma mieć 1. Utilitatem, to ieſt Pożytecżność, áby nie dármo Summy ſpendował, Materyały pſował. 2. Pulchritudinem, áby ozdobne Opera, Oczom przyiemne, proporcyonalne zákładał y wyſtawiał. 3. Firmitatem, áby ná moc przy kſztałćie budował: aliàs ſłabe w Fabryce dawáć fundamenta, iednoż to ieſt, co z kart erygowáć Pałáce dla Dźieći: z Páięczyny dla Páiąkow klećić.
Doſkonałá ARCHITEKTURA Species Delineacyi obſerwuie cztery. 1. Protographicam, to ieſt Proſte Odryſowánie przyſzłey Struktury ná pápierze, ſtole, ściánie, zwierzchney y wewnętrzney dyſpozycy. 2. Speciem obſerwuie Ichnographiam to ieſt Plantę, aliàs gdy Delineacyę ſobie Architekt Odryſuie partykularnie, Scian grubość, wyſokość, Drzwi, Okien, Kolumn Sytuacye y Koordynacye. 3. Species Delineacyi w ARCHITEKTONICE zowie ſię Orthographia Externa, to ieſt Reprezentacya w ryſunku powierzchowney poſtaći Kośćiołá, Pałácu, Sciany, Facyaty. 4. Species Ryſunku ieſt Orthographia in-
