Strona:PL Mikołaja Kopernika Toruńczyka O obrotach ciał niebieskich ksiąg sześć.djvu/027

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

m, a odległość środków mimośrodem. Przez środek drogi planety prowadzi dwie średnice, z których jedna schodzi się z mimośrodem, a druga jest do niéj prostopadła; piérwszą, która jest linią apsydów, nazywać będziemy średnicą główną; następnie promieniem równym trzeciéj części mimośrodu, z końca głównéj średnicy, zakreśla epicykl, po którego obwodzie planeta postępuje. Droga, którą planeta w przestrzeni zakreśla, tworzy się w ten sposób: środek epicykla po okręgu koła planety posuwa się tak, że o ile epicykl środkiem swoim postąpi na okręgu koła, o tyleż planeta w kierunku przeciwnym posunie się na obwodzie epicykla; przez to ruch środka epicykla zawsze jest równy ruchowi planety na jego obwodzie. Gdy epicykl znajduje się na górnym końcu głównéj średnicy, a planeta na dólnym łuku epicykla, wtedy jest w największej odległości od środka drogi ziemskiéj tojest w punkcie odsłonecznym. Od tego miejsca wychodząc, gdy środek epicykla na kole mimośrodowem przebieży czwartą część okręgu, wtedy planeta będąca ciągle na epicyklu, opisze także czwartą część swojej drogi, i stanie na średnicy epicykla równoległéj do średnicy głównéj, i będzie styczną do okręgu koła mimośrodowego. Gdy znowu środek epicykla przebieży drugą ćwiartkę okręgu koła, i stanie na dolnym końcu średnicy głównéj, wtedy planeta będąca na epicyklu, po przebieżeniu połowy swojéj drogi, stanie na dolnym łuku epicykla i będzie w najmniejszéj odległości od środka drogi ziemskiéj, czyli w punkcie przysłonecznym, a średnica epicykla zejdzie się z średnicą główną koła mimośrodowego. Gdy następnie epicykl środkiem swoim przebieży łuk trzeciéj ćwiartki okręgu koła, i stanie na końcu średnicy prostopadłéj do średnicy głównéj, wtedy planeta przebieży trzy czwarte części swéj drogi, i znajdować się będzie na promieniu epicykla stycznym do koła mimośrodowego. Nakoniec gdy środek epicykla przebieży czwartą ćwiartkę okręgu koła, planeta na epicyklu ukończy całą swoję drogę, i powróci do piérwszego po-