Wystąpił problem z korektą tej strony.
nych okresach jest naprzemian to przeważnie chłopem — oraczem, to hodowcą bydła. W zależności od tych okresów zmienia się zakres gospodarki chłopskiej.
Dopiero wielki przemysł maszynowy stworzył stałą podstawę kapitalistycznego rolnictwa, wywłaszczył ostatecznie ogromną większość ludu wiejskiego i dokonał rozdziału między rolnictwem a wiejskim przemysłem domowym — przędzalnictwem i tkactwem[1] — który wyrwał z korzeniem. To też on dopiero zdobył całkowicie dla kapitału przemysłowego rynek krajowy.[2]
6. Geneza kapitalisty przemysłowego.
Geneza kapitalisty przemysłowego[3] nie dokonała się tak stopniowo, jak geneza dzierżawców. Bezwątpienia, wielu majsterków cechowych, a jeszcze więcej samodzielnych rzemieślników lub nawet
- ↑ Tuckett wie, że wielki przemysł wełniany wyrósł z właściwych rękodzielni i z upadku wiejskiego, czyli domowego rękodzielnictwa wraz z wprowadzeniem maszyn. (Tuckett: „A history of the past and present State of the labouring population. London 1846“). „Pług i jarzmo były wynalazkiem bogów, a zajęciem bohaterów; czyżby krosno, wrzeciono i kołowrotek były mniej szlachetnego pochodzenia? Oddzielacie kołowrotek od pługa, wrzeciono od jarzma, i otrzymujecie fabryki i domy ubogich, kredyt i kryzysy, — dwa wrogie narody; rolniczy i kupiecki“ (David Urquhart: „Familiar words, London 1855“, str. 122). Lecz oto zjawia się Carey i oskarża nie bez racji Anglję, że stara się ona przekształcić każdy inny lud tylko w rolniczy i być jego fabrykantką. Twierdzi on, że w ten sposób została zrujnowana Turcja, ponieważ Anglja „nigdy nie dopuszczała do tego, aby właściciele i oracze gruntu mogli się wzmocnić naturalnem przymierzem pomiędzy pługiem a krosnem, pomiędzy młotem a broną“ („The Slave trade“, str. 125). Według niego sam Urquhart przyczynił się wydatnie do upadku Turcji, gdyż w interesie Anglji prowadził tam propagandę wolnego handlu. Najlepsze zaś jest to, że Carey, nawiasem mówiąc, wielki poplecznik Rosji, chce zapomocą systemu ceł ochronnych powstrzymać ów proces rozdziału, który właśnie cła przyśpieszają.
- ↑ Angielscy ekonomiści — filantropowie, jak Mill, Rogers, Godwin, Smith, Fawcett i t. d., oraz liberalni fabrykanci, jak John Bright i spółka, zapytują groźnie obszarników angielskich — jak Bóg Kaina o brata jego, Abla: cóżeście uczynili z tysiącami „freeholders“ [chłopów samodzielnych]? Ale skądżeście się sami wzięli, jeżeli nie z upadku owych „freeholders“? I dlaczegóż nie pytacie również, gdzie się podziali niezależni przędzarze, tkacze, rzemieślnicy?
- ↑ „Przemysłowy“ tutaj w przeciwieństwie do „rolniczego. W sensie „kategorycznym“ dzierżawca jest kapitalistą przemysłowym równie dobrze jak fabrykant.