| Gałęzie przemysłu, porównywane pod względem zdrowotnym | Liczba osób wszelkiego wieku, zatrudnionych w wymienionych zawodach | Śmiertelność na 100 000 osób w odnośnych zawodach, według wieku: | ||||
| 25—35 l. | 35—45 l. | 45—55 l. | ||||
| Rolnictwo w Anglji i Walji | 958.265 | 743 | 805 | 1.145 | ||
| Krawcy londyńscy | 22.301 | mężczyzn | 958 | 1.262 | 2.093 | |
| 12.379 | kobiet | |||||
| Drukarze londyńscy | 13.803 | 894 | 1.747 | 2.367 | ||
Przechodzę obecnie do tak zwanego chałupnictwa. Ażeby nabrać wyobrażenia o tej dziedzinie wyzysku kapitalistycznego, wyrosłej na gruncie wielkiego przemysłu, i o jej okropnościach, należałoby rozpatrzeć naprzykład wyrób gwoździ, rzemiosło napozór sielankowe, uprawiane w niektórych odległych wioskach angielskich[1]. Tu wystarczy parę przykładów z dziedziny niektórych gałęzi koronkarstwa i wyplatania ze słomy, gdzie maszyny wcale jeszcze nie są, stosowane lub też gdzie praca ręczna spółzawodniczy jeszcze z produkcją, maszynową i rękodzielniczą.
Ze 150.000 osób, zatrudnionych w koronkarstwie angielskiem, zaledwie 10 tysięcy podpada pod działanie ustawy przemysłowej z r. 1861. Ogromna większość pozostałych 140 tysięcy składa się z kobiet, oraz z młodzieży i dzieci płci obojga, przy słabym zresztą udziale płci męskiej. O stanie zdrowia tego „taniego“ materjału wyzysku sądzić możemy z poniższego zestawienia, dokonanego przez doktora Truemana, lekarza w „General Dispensary“[2] w Nottingham. Na około 686 pacjentek, ko-
- ↑ Mowa tu o gwoździach kutych, w odróżnieniu od wyrabianych maszynowo gwoździ ciętych. Patrz:„ Children’s Employment Commission. 3rd report“, str. XI. XIX, n. 125—130, str. 53, n. 11, str. 114, n. 487, str, 137, n. 674.
- ↑ Przychodnia, w której ubodzy otrzymują bezpłatnie pomoc lekarską, tudzież lekarstwa. K.
śle). Ci figurują w spisie jako londyńczycy i powiększają liczbę osób, w stosunku do której obliczana bywa śmiertelność londyńska, lecz nie powiększają w tym stosunku liczby zgonów w Londynie. Większa część z nich w chorobie, zwłaszcza ciężkiej, wracana wieś. (Tamże).
