nego ekwiwalentu i czyni go rzeczywiście wartością zamienną dla wszystkich innych towarów. Naodwrót, dzięki temu, iż wszystkie towary przez pozbycie się ich, jako wartości użytkowych, zamieniają się w płótno, to płótno staje, się zamienionym bytem wszystkich innych towarów i tylko jako rezultat przemiany wszystkich towarów na nie staje się ono bezpośrednio uprzedmiotowaniem powszechnego czasu roboczego, t. j. produktem wszechstronnego pozbywania się (wartości użytkowych), przytłumiania prac indywidualnych. Jeżeli w ten sposób towary, by wystąpić przed sobą nawzajem, jako wartości zamienne, zdwajają swą egzystencyję, to towar wyróżniony, jako powszechny ekwiwalent, zdwaja swą wartość użytkową. Oprócz swej szczególnej wartości użytkowej jako oddzielnego towaru, otrzymuje on jeszcze pewszechną wartość użytkowa. Ta powszechna wartość użytkowa ma sama istnienie formalne, gdyż wypływa ze specyficznej roli, którą on odegrywa dzięki wszechstronnej akcyi innych towarów nań w procesie wymiany. Wartość użytkowa każdego towaru, jako przedmiot szczególnej potrzeby, ma rozmaitą wartość w różnych rękach, np. inną ma wartość w ręku tego kto się go pozbywa, niż w ręku tego, kto go nabywa. Towar wyróżniony, jako powszechny ekwiwalent, jest teraz przedmiotem powszechnej potrzeby, która wyrosła ze samego procesu zamiany i posiada dla wszystkich też samą wartość użytkową, a mianowicie tę, iż jest on przedstawicielem wartości zamiennej, powszechnym środkiem wymiany. W ten sposób w jednym towarze zostaje rozstrzygniętą sprzeczność, którą towar, jako takowy, w sobie zawiera i która polega na tem, by, będąc szczególną wartością użytkowa, stać się zarazem powszechnym ekwiwalentem, a zatem i wartością użytkową dla wszystkich, t.j. powszechną wartością użytkowa. Podczas więc, gdy wszystkie inne towary przedstawiają swą wartość zamienną jako idealne, mające dopiero uledz realizacyi, zrównanie z wyłącznym towarem, to w tym ostatnim wartość jego użytkowa występuje, jakkolwiek realnie, tylko jako formalne istnienie, które dopiero powinno się zrealizować w drodze przemiany na rzeczywista wartość użytkową. Początkowo towar przedstawiał się jako towar wogóle, jako powszechny czas roboczy, uprzedmiotowany w szczególnej wartości użytkowej. W procesie wymiany wszystkie towary odnoszą się do towaru wyłącznego, jako do towaru wogóle, jako do przejawu powszechnego czasu roboczego w szczególnej wartości użytkowej. Jako szczególne towary odnoszą się we wzajemnych stosunkach ku jednemu szczególnemu towarowi, jako do towaru powszechnego. Ta więc okoliczność, że posiadacze towarów’ odnoszą się wzajemnie do swych prac, jako do pracy społecznej, przedstawia się. że oni się odnoszą do swych towarów, jako do wartości zamiennych, a wzajemny stosunek towarów ku solne, jako wartości zamiennych, przedstawia się w procesie wymiany, jako ich wszechstronny stosunek ku jednemu szczególnemu towarowi, jako równoznacznemu wyrażeniu ich wartości zamiennej, co z odwrotnej strony przedstawia się, jako specyficzny stosunek tego szczególnego towaru ku wszystkim innym towarom i przeto jako określony naturalno — społeczny charakter pewnego przedmiotu. Szczególny towar, przedstawiający w ten sposób równoznaczne istnienie wartości zamiennej wszystkich towarów, czyli wartość zamienną wszystkich towarów, jako szczególny,
