Czarna harfo Podlasia, na której żałosny
Hymn grają twoje dęby, twe graby, twe sosny,
Ciężkim ty padłeś cieniem na polską krainę,
Zamroczyły jej niebo wierzchoły twe sine!
...Chełmie[1], miasto podparte nieszczęść swoich górą,
Jakżeś mi czarną w oczach pokryło się chmurą,
Kiedym, żałości pełna i wstrętu i trwogi,
Jakby w dom zadżumionych wchodziła w twe progi,
Dziwiąc się, że nad tobą i nad bramą twoją
Tak ciche gwiazdy nocą i tak srebrne stoją...
Bom myślała, że oto nad cerkiewne banie
Kometa z krwawą płachtą mietlicy swej stanie.
Jęku twego nie słysząc, ni skargi, ni głosu.
— Ot — myślałam — przymarło, przywykło do losu...
A wtem ujrzałam cmentarz, na głucho zamkniony,
Dawny cmentarz unicki. Tam od pola strony,
Klęczała czarną chustą nakryta niewiasta.
A kiedy zobaczyła, że idzie ktoś z miasta,
Zerwała się i biegła, by jej nie dojrzano:
Tak bała się o pacierz za głowę kochaną...
O jeden polski pacierz, zmówiony pod murem...
Stanęłam skamieniała w milczeniu ponurem,
I zgroza przeszła po mnie. Z ucieczki tej w pole,
Bez słów, poznałam, Chełmie, całą twą niedolę!
...Biało[2] książęcy niegdyś, a dziś grodzie kaźni,
Zmartwiały od boleści, niemy od bojaźni,
Widzę, jak nad twe mury wieje krwawa szata
Męczennika, patrona twego, Jozafata[3].
Widzę mur bazyljański i ustroń klasztorną
Przeinaczoną teraz na cerkiew soborną.
- ↑ Chełm — m. powiatowe w gub. lubelskiej.
- ↑ Biała Radziwiłłowska — m. powiatowe w gub. siedleckiej nad rz. Kozną.
- ↑ Jozafat Kuncewicz — Bazylianin, (ur. ok. r. 1580) unicki arcybiskup połocki, umęczony przez motłoch schizmatycki dnia 12 list. 1623 r. w Witebsku. W r. 1867 Pius IX ogłosił go świętym.
