AGAZANT, a. m. z Franc. engegeante = mankieta długa białogłowska z forbotami. eine lange Weibermanschette mit Spitzen. Garnitury, agażanty. Haur. Sk. 519. Niewiasty dziwnemi angażantami zdobiły głowy swoie. Comp. Med. 703.
AGIENDA, AIENDA, y. f. z łac. = zbiór modlitw i obrządków kościelnych, die Kirchenagende. Carn. trębnik; Ross. чиновникъ; Eccl. требникъ. Trebnik abo agienda Ruska. Pim. Kam. 18. Moskwa w swych trebnikach albo agiendach. Sak. Pers. 2. Xiądz bierze krowę, że wiersz prześpiewał z agiendy. Zab. 16, 125. Nar. AGIENT, AJENT, a. m. ogólnie: każdy pilnuiący drugiego interesów czyli spraw, der Agent, Geschäftsführer. szczególniéy: sprawuiący interesa iekiego dworu, w godności niższy od Chargé d’affaires, der Agent eines Hofes. Rzeczypospolitéy trzeba agienta na dworze kniazia wielkiego chować. Star. Woy. A. b. Turcy nie znaią różnicy między posłem, rezydentem, agientem i nayniższym posłannikiem. Klok. Turk. 112. §. agient = aplikant, jurysta, adwokat, ein Referendarius, Advocat. Agienci znayduiący się w palestrze nie mogą ieszcze u sądu stawać. Vol. L. 6, 433. za nich odpowiedzialność na Mecenasów włożona. Cztr. Mscr. -- Agienci w Wiedniu tym wyżsi są od patronów, że gdy ci w sądowych tylko trybunałach, oni w radach nadwornych naywyższych stawaią. Wiener Hofagenten. AGIENTOSTWO, a. m. urząd agienta, das Amt eines Agenten.
AGIER, agru, m. źle zamiast tatarak albo tatarskie ziele. Dodz. 31 z łac. acorus Lin. Kalmus, Ackerwurz.
AGGIEUSZ, a, m. prorok starozakonny, der Prophet Haggai. Zał. Test. 321.
AGGRACYOWAC, ał, uie. act. imp. - Vind. pomilostiti, polilostuwati, pognadati, ognadlivati = darować życiem, łaskę uczynić, przebaczyć winowaycy; begnadigen, das Leben oder die Strafe schenken. Król może aggracyować na śmierć skazanych. Gaz. Nar. 176. Prawo aggracywoania, jus aggratiandi. das Begnadigungsrecht.
AGIO czytay: ażyo. indecl. z Włosk. vulgo laże, laża, y. f. naddatek, przydanie, das Agio, der Aufwechsel, das Aufgeld. Termin handlu: 1) większość waloru ceduły bankierskiéy nad istotny szacunek summy niéy wyrażonéy, wychodzi na iedn, co procent albo prowizya od summy wexlem przekazanéy. Kras. Zb. 2) Naddatek, który się daie, zmieniaiąc ieden gatunek piedniędzy na drugi; u Herburta przydawanie, n. p. Do szerokich groszy Prazkich niech będzie przydawanie wedle biegu pospolitego. Herb. Stat. 81.
AGITACYA, yi. f. AGITACYYKA, i. f. dem. Eccl. движенїе, двизанїе, Ross. тѣлодвиженїе, ruch ciała, poruszenie, die Leibesbewegung, Motion. Zażywać częstéy agitacyi, tak chodząć, iako i przeieżdżaiąc się na koniu. Haur. Sk. 415. Agitacya czyli ruchomość na koniu, w poieździe lub piechotą. Krup, 5, 589 et 213. 2) poruszenie wzruszenie, Bewegung, Wallung. Umysł iego w ustawicznéy iest agitacyi. L. AGITOWAC, ał, uie, Act. imp. obracać różnie, mięszać, betreiben, herumtreiben, herumkehren, wälzen. Masło agituy w moździerzu, aż zczernieie. Comp. Med. 261. (= kłóć, tłucz, mieszay, mischen, schtampfen). - Recip. Agitować się = agitacyi zażywać, sich Motion machen. Pedagra przypada, gdy człowiek nie agituie się przechadzkami, iazdami. Haur. Sk. 415. §. Jurid. Agitować sprawę = popierać, odprawować, einen Proceß führen, betreiben. Sprawa się agituie = toczy się, der Proceß wird geführt, ist anhängig. Sądy się agituią = odprawuią, es wird Gericht gehalten, gepflogen.
AGNES, i. f. AGNESZKA, AGNIESZKA, i. f. imię białogłowskie, ein Weibername. Ross. агаеїя; Vind. et Carn. Nesha = Pol. Jagna, Jachna, Jaga, Jagusia.
AGNES v. Ahnec.
AGNUS, a. m. Dem. AGNUSEK, ska, m. AGNUSZEK, szka. m. Boh. agnaustko, ctnaustko = 1) baranek agnus Dei wyrobiony z wosku świeconego, ein Agnus Dei, ein Stück geweihten Wachses mit der Figur des Gott-Lammes. Agnusa woskowego, z jarzącego wosku wymyślił papież Urban V. Teof. Zw. D2. Wosk iarzący z balsamem i z wodą Krzyżmową, sprawiły ten to agnus, cną świątość woskową. Zygr. Pap. 68. Wosku od papieża święconego, który agnus Dei zowiem, iako wilkiéy mocy doznawaią ludzie w ogniach, w wodach, i t. d. Sk. Kaz. N. 523. 2) Wyobrażenie baranka z czegokolwiek bądź, ein Anhängsel von irgend einer Materie, das Gotteslamm vorstellend. Już i krzyżyk gdzieś z szyi dyszy, i agnuszek szczerosłoty zjadł się iuż dawno. Opal. Sat. 31. AGNUSKOWY, a, e od agnuska, Gottes-Lämmlein-. O mocy agnuskowéy. Zygr. Pap. 68.
AGREST, u. m. a) iakiekolwiek iagody kwaśne niedoyźrzałe, saure unreife Trauben und Beeren. Carn. agres; Graec. ἀχρας, pyrus silvestris, Lat. agresta, vinum acre; Gall. aigras; Bosn. egresc, ogresta, gresc; Ital. agresta = uva acris, acerba, (Bosn. zagresciti, zakisseliti = acrefacere); Croat. jegrist; Dalm. egrist, gres, ogresta, vinika; Hung. egros (Ross. пародокъ). Agrest, to iest wino dzikie albo leśne. Urs. Gr. 132. b) sok z takich iagód wytłoczony, der aus solchen unreifen Beeren gepreßte herbe Wein. Z niedoyrzałych winnych iagód wytłacza się sok agrest (Verjus) cierpki i kwaśny, do przypraw kuchni. Kl. Dyk. 3, 168. Zaw. Gos. Sleszk. Ped. 407. Sien. 187. Cresc. 298. Spicz. 96. -- 2) Agrest, krzak i owoc tego krzaku, ribes grossularia Libb. Carn. agres, berberion agresove; Vind. agress, oistniza, kosmatishi, kosmashishki, kuseji; Boh. angresst, Grstka; Ross. крыжовникъ; die Stachelbeere, der Stachelbeerstrauch, (Dester. Agras.) Kluk.Dyk. Jundz. AGRESTOWY, a, e z agrestu, od agrestu, 1) Agrest- (sauer). Wino agrestowe cierpkie. Spicz. 96. 2) iagody agrestowe w potrawach bywaią używane, ribes. Kl. Ros. 1, 151. Stachelbeeren-.
AH! cf. Ach! A! interj. Oznacza podziwienie, Ah! verwundernd. Ach! co mi powiadasz! Teat. 33, c. 45. AHA! interj. ukontentowania, aha! Croat. aha! -- Wina, aha, co niemiara w piwnicy. Falib. D. R. Poczekayno, aż sobie przymnę. Aha! iuż wiem. Tea.7, d. 36. Cztr. K. AHI; odgłos ziewaiącego, der Ton, den ein Gähnender hören läßt. Piiany obudza się, i ziewa głośno: ahi, ouf, ouf! Tea. 7, d. 10. Czrtr. K.
AHNEC, hnca. m. Eccl. агнець, z łac. agnus; Gr. ἀμνος. (cf. iagnię, agnus); baranek boży, hostya święcona Ruska. Pim. Kam. 73. die geweihte Hostie in der Griechischen Kirche. Pop wyimuie hostyą albo ahnec z proskury, na
