pragnień). — Metonymice cel na strzelbie, celik, znak, podług którego celuią. Cele, celowniki, przez które geometra liniie wzrokiem prowadzi. — §. Translate per similitudinem: cele na podkowach , ocele, brodki.
Cegła, właściwie z gliny robiona pewnéy formy massa do murowania, n. p. Cegła iest dwoiaka, iedna wypalona w piecu, druga na słońcu ususzona. PASIK. Sławna iest z czerwoności cegła Toruńska; stąd przysłowie przez ironią: zbladł, jak cegła Toruńska. RYS., t. i. zczerwienił się, zrumienił się, raki upiekł.) — Figurycznie: mowa ta cegła bez wapna. OPAL. t. i. nie klei się, nie trzyma się iedno drugiego.) — Metonym cegła, miara mularska, n. p. grubość muru na cegłę, na dwie, na półtony; toż i forma cegły, n. p. zerznąć rydlem darnia na dwie cegły. DUDZ. - Per synecdochen, pars pro toto, cegła, budynek z cegły, n. p. Przyszliśmy do téy pusty cegły na grob twóy patrzeć. MORSZT.
Metonymii osobliwie rozmaite rozdzaie, z rozmaitych rzeczy przymiotów wyprowadzone, odkrywamy w następuiącym artykule:
Dym , właściwie wyziewy z podniet ognia nad płomień się wynoszące, n. p. z lasu podpalonego dym się wzbiia pod same obłoki. ZAB. Dymy bure. WACŁ. POT. Figurycznie: pasorzyt patrzy tylko dymu z komina. ZAB. szuka obiadu). — §. Translate ogólniéy: dymy, = pary, wyduchy, wyziewy, wapory, n. p. Dymy, które z zapalenia krwi pochodzą, sprawuią, iż się każda rzecz większą staie; iako też i słońce zda się bydź większe, gdy kto na nie przez dymy patrzy; a tak wszystkie rady maią bydź odłożone, aż ono zapalenie krwi opłonie, a dymy wewnętrzne ucichną. MODRZEW. BAZ. Metonymia, od własności, że dym zasłania; dym, falsz, mara , cień, przeszkoda do widzenia,bielmo, obłuda , mamienie, omamienie, n. p. Obie strony chytrością swoią chciały sędziemu dym w oczy puścić. MODRZ. BAZ. porown. oczy zamydlić, porown. tuman). Dymem karzą, kto dym przedawał. Kosz. LOR. Kto wiatrem służy, temu dymom ma bydź płacono. WERESZ. RGL. REY ZW. porówn. iaka praca, taka płaca; obłudnika niedobry koniec). — §. Od nierozkładnéy gęstwy, dym, = gmatwa, ćma, chmara, mnogość wielka nierozszykowana, tuman, n. p. Banicye lecą, iak dym. TR. Uderzyłem w dym do niego. TEAT. obses, prosto, wzręcz, z kopyta, z góry natarłem nań ). — §. Ze dusi, gryzie, dym, = rzecz przykra n. p. Jużeś mu w oczach dymem, gorzka, zaniedbana. ZAB. ROSSAK. porown. Sól w oku, kość wgardle, szydło. — §. Od nikłości, znikomości, dym, = rzecz marna, czcza, a.) fig. kadzidło, fałszywe pochlebowanie, n. p. Kto w pochlebnym kocha się dymie, Ten we mgle grubéy osiędzie. ZAB. Ma on dosyć takowych dymów, co się niemi rad pasie, bo iest chciwy sławy, i w małych rzeczach radby był głośny. LUB. - b.) uroienie, n. p. Na cóż się przyda ten spoczynek , który wiatry ściga, dymem karmi się? ALBERTR. c.) Dym , pycha , duma, n. p. Człowiek pełen dymu, a nader pragnący sławy. GORN. Nie próżnéy ambicyi dymy przywiodły mię do pisania życia mego. J. OSS. DYAR. d.) Nic, bezistotna rzecz, n. p. Krótkie, podłe i nikczemne są wszystkie bogactwa i pompy, są one szczére dymy, i bańki dziecinne. BIRK. Wszystko to dym, w czém się tak ludzkie serca zakochały. P. KOHAN. JER. Ztąd proprie i figurice w dym póyśdź, z dymem póyśdź = wniwecz się obracać, n. p. Co to miast i wsi w téy woynie z dymem ku górze poszło. FALIB. zgorzało). Rady ich w dym poszły. SK. Niezbożnicy z dymem póydą. BUDN.; a w nocie sam dodaie „niszczeią”; Bibliia Gdańska zaś: jako tłustość barania z dymem niszczeie, tak oni zniszczeią. §. Dym, = kómin. VOL. LEG. 8, 134. §. Synecdoche, dym, dom z dymem lub kóminem lub kóminami, n. p. Gdzie włok wy-
