Strona:PL Limanowski Bolesław - Socyjalizm jako konieczny objaw dziejowego rozwoju.pdf/52

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

O tem ważnem stowarzyszeniu, które nadało ruchowi robotniczemu wielkie polityczne znaczenie, wypada cokolwiek obszerniej powiedzieć.

Sprawa powstania polskiego 1863 r. zawiązała pomiędzy francuskiemi i angielskiemi robotnikami ściślejsze stosunki.[1] W tym roku robotnicy francuscy, popierani w swem współczuciu dla sprawy polskiej przez Napoleona III, wysłali do Londynu: Tolain’a[2], Perruchon’a[3], Limousin’a, Père’a i Cottodan’a, mających skłonić robotników angielskich do demonstracyi na korzyść Polski i do wystąpienia przeciwko biernemu zachowaniu się rządu brytańskiego. W tym celu urządzono wielki mityng w Londynie, na którym uchwalono adres na korzyść polskiego narodu. Przy tej sposobności Odger[4] przedstawił konieczność zespolenia się robotników wszystkich krajów dla podjęcia walki z despotyzmem i kapitałem. Paryscy robotnicy żywo to wzięli do serca i wybrali komitet, który udał się do Londynu, by wspólnie z Anglikami nakreślić plan Międzynarodowego Stowarzyszenia. Skutkiem tego porozumienia, zwołano do Londynu na 28. września 1864 r. wielkie zgromadzenie robotników wszelkiej narodowości. Tam uchwalono założyć Międzynarodowe Stowarzyszenie i zorganizowano jego Radę jeneralną, której prezydentem został Odger; sekretarzami korespondentami: za Francyją Le-Lubez[5], za Włochy Wolff[6], sekretarz prywatny Mazziniego, za Niemcy Karol Marx, za Polskę Holthorp[7], za Szwajcaryją Jung[8]. Na kapitał zakładowy złożono drogą składki trzy gwineje. Taki był początek stowarzyszenia, przeciwko któremu po siedmiu latach mocarstwa w przestrachu zawierały pomiędzy sobą przymierze.

  1. Historyją Międzynarodowego Stowarzyszenia opowiadam podług dzieła Rudolfa Meyera: Der Emancipationskampf des vierten Standes. I. Band. Berlin, 1874.
  2. Przypis własny Wikiźródeł Henri Tolain (1828-1897) francuski syndykalista i uwrierysta, współtwórca Międzynarodowego Stowarzyszenia Robotników.
  3. Przypis własny Wikiźródeł Blaise (właśc. Joseph-Étienne) Perrachon (1829-1878).
  4. Przypis własny Wikiźródeł George Odger (1813-1877) – brytyjski związkowiec, szef London Trades Council.
  5. Przypis własny Wikiźródeł Victor Le-Lubez.
  6. Przypis własny Wikiźródeł Luigi Wolff, znany także jako Adolfo Wolff (zm. po 1871) – włoski rewolucjonista i szpieg niemiecko-żydowskiego pochodzenia.
  7. Przypis własny Wikiźródeł Emil Holthorp.
  8. Przypis własny Wikiźródeł Hermann Jung (1830-1901) – szwajcarski zegarmistrz i socjalista.