Strona:PL Limanowski Bolesław - Socyjalizm jako konieczny objaw dziejowego rozwoju.pdf/107

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

W obozie socyjalistów niemieckich i rosyjskich mamy szczerą sympatyją, jak tego dowiedli w licznych wypadkach. Karol Marx bardzo czynnie agitował w 1863 i 1864 r. w naszej sprawie; mowa Liebknecht’a, wypowiedziana w parlamencie niemieckim na początku 1878 r. za niepodległością Polski, wstrzęsła potężnie sumieniem naszego narodu. Z Rosyjan Hercen nie wahał się skazać na niepopularność swe pismo, broniąc wytrwale naszej sprawy. Uderzmy się w piersi i zapytajmy samych siebie, czy nasi redaktorowie zdobyliby się na tyle odwagi co Hercen. Przynajmniej to, co piszą i jak piszą, wcale o tem nie świadczy. Bakunin[1] z narażeniem własnej osoby szedł wraz z naszemi ochotnikami na pole walki. Nowsi wyznawcy socyjalizmu w przemowach swoich i programatach zawsze uwydatniają swoje szczerze życzliwe stanowisko dla narodu polskiego.
Mamyż więc czekać z założonemi rękami, aż nam kto inny rozbije kajdany i powie: jesteście już wolni? Nie mamyż dołożyć i my ze swojej strony usiłowań do odzyskania wolności? Czyż zrzekniemy się tradycyi naszych ojców, którzy wywieszali chorągiew: za naszę i waszę wolność? — I kiedy kto inny podnosi tę chorągiew, mamyż biernie wyczekiwać, co z tego będzie?[2]

Nie zgadzałoby się to z naszym narodowym charakterem i byłoby nawet niedyplomatycznem.

  1. Przypis własny Wikiźródeł Michaił Bakunin (1814-1876) – rosyjski myśliciel, panslawista i rewolucjonista, jeden z ojców kolektywistycznego anarchizmu.
  2. Bakunin w francuskiej swojej mowie, wypowiedzianej w roku 1847 w Paryżu podczas uroczystego obchodu rocznicy 29. listopada 1831 r., potępił surowo taką bierność ze strony rosyjskiego narodu: „Ah! panowie, nie zaniedbaliście nic, coby mogło przekonać nas o waszem współczuciu, poruszyć nasze serca, wydobyć nas z fatalnego zaślepienia. Próżne usiłowania, daremna praca! Żołdacy carscy, głusi na wasze wołanie, nic nie rozumiejąc, szliśmy przeciwko wam — i zbrodnia spełnioną została.“