Strona:PL Libelt Karol - O miłości ojczyzny.pdf/51

ryalną całość; — tak i tu narodowości języka jednością będzie literatura rodzima, będąca całkowitym ducha narodowego odblaskiem. To trojgo zatem: narodowość albo obyczaje narodowe, język ojczysty i literatura rodzima, stanowią duchową ojczyznę, są duszą ojczyzny materyalnej.
 Co jest narodowość? — jest to pojęcie równie nieokreślone, jak ojczyzna. Szanowny autor treściwej i pełnej ognia rozprawy o pojęciu narodowości, umieszczonej w tomie 4-tym »Roku«, wychodził z tej zasady, że narodowością jest to wszystko; co do narodu należy, a biorąc naród jako państwo, to jest, jako żywot narodu we wszystkich funkcyach socyalnych, politycznych i postępowych, wziął oraz narodowość w najrozciąglejszem znaczeniu. Jest ona według takiego założenia formalną stroną wszystkich objawów ducha narodowego.
 My rozróżniamy państwo od narodu w ten sposób, że do wyobrażenia narodu niekoniecznie wiąże się wyobrażenie bytu, postępu i urządzeń jego publicznych. Narody wchodzące w skład wielkiego państwa i dlatego obumarłe w rozwijaniu się ducha polityczno-narodowego, nie przestają przeto być narodami. Tak też zawsze w języku naszym pojmowano naród, że pojęcie to odnoszono do rodu, rodowości. Naród u pisarzy XVI wieku znaczy urodzenie, ród familię, gatunek, np. w statucie litewskim powiedziano