„A czy znasz ty, bracie młody,
Twoje ziemie, twoje wody, Z czego słyną, kędy giną, W jakim kraju i Dunaju?“[1] Pieśń o ziemi naszej. |
Ojczyzna jest naprzód ciałem, materyą, i ma materyalną swoją stronę i dlatego korzyści, które przynosi, tudzież fizyczne jej wpływy, są jedną, z podniet miłości do niej. — Ojczyzna jest to naprzód ta ziemia, na której mieszkamy, z całą rozmaitością okolic, rozlicznością płodów, z całym osobnym typem, charakterem kraju tego; jest to klimat, niebo, powietrze i woda, z wszystkiemi miejscowemi własnościami; powtóre jest to jeden lud, jeden ród, jedno plemię, z którego wyszli nasi rodzice, którego sami jesteśmy cząstką; nakoniec jest to państwo z wszystkiemi swobodami — i korzyściami moralnemi.
Nie można zaprzeczyć, by pomiędzy ziemią a człowiekiem tę ziemię zamieszkującym nie było bezpośredniego fizycznego powinowactwa. Zmiana, pokarmu i powietrza wyraźny na cały organizm człowieka wpływ wywierają, i działają przez ciało — na umysł i na wszystkie władze duszy jego. Jak dziecię do matki i ojca zostaje w bezpośrednim, cielesności stosunku, tak naród do ziemi, na której osiadłszy, rozrasta się i rozmaga. Ziemia starczająca pokarmy ludziom, przeistaczająca w ich ciała
- ↑
A czy znasz ty... — fragment Pieśni o ziemi naszej Wincentego Pola.
