Strona:PL Lech-Czech-Rus (Zygmunt Miłkowski, 1878).djvu/22

beusz, pochodzenia, zdaje się, kozaczego... starszy od pierwszego o lat kilka... zajmuje katedrę w uniwersytecie... Trzeci, Czesław Lach, artysta muzyk, muzyk nie z rzemiosła a z powołania, z natchnienia, co mu wcale nie przeszkadza zajmować się i czem inném i zyskiwać zaufanie spółziomków... Białoorłowicz, Tameńko i Lacki nie znają się ze sobą, wątpić nawet należy, ażali wiedzą o egzystencyi jeden drugiego, istnieje atoli punkt jeden, ku któremu wszyscy trzéj podążają w kierunku dośrodkowym... I spodkać się mogą w tym punkcie kiedyś i sprawić ruch, najprzód umysłowy, następnie faktyczny, który w punkt ten skieruje masy...
 — A punkt ten nazywa się?... — zawołała księżna.
 — Nazywa się: zjednoczenie wolnych z wolnymi, równych z równymi...
 — Toć to przecie demokracya!... — wtrąciła.
 — Ale jaka!... europejska, która jak ziemia od nieba różni się od naszéj, ukaźnéj, russkiéj, narodowéj, nadającéj wolność, w pewnym wyraźnie wytkniętym kierunku, i równość, w granicach z góry określonych... U nas przecie każdemu wolno przejść na prawosławie, każdemu wolno moskiewskiem mówić językiem, każdemu wolno carowi służyć, u nas przecie równość w klasach czynowniczych jest ścisłą i zupełną... Oni zaś, zamiast o téj wolności i równości, w któréj się wyraża „szeroka russka natura,“ marzą o takiéj, w któréj dla cara miejsca nie ma... Rzecz że to słyszana!...
 Księżna wykonała giest indygnacyą oznaczający.
 — Litować się nad niemi potrzeba... — ciągnął generał. Zawracają im głowę idee importowane z zagranicy; z Francyi, która się obywa bez monarchy, ze Szwajcaryi, która się składa z trzech różnoszczepowych narodowości, ze Stanów Zjednoczonych. które rosną w potęgę w warunkach szczególnych; nie mniéj przeto zbrodniczość ich usprawiedliwić