Strona:PL Kronika Jana z Czarnkowa 078.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.
—  52  —

byli o to napominani, w żaden sposób nie pozwolili swym kmieciom opłacać owego podatku na rzecz króla pana. Wy-

    twierdził wszystkie poprzednie wolności dyecezyi gnieźnieńskiej, nadał jej prawo lokowania wsi na prawie niemieckiem, określił kary za gwałty i zabójstwa i t. d. (Kod. d. Wp., III, 1254). Biskupstwo krakowskie miało przywileje: od Bolesława Wstydliwego z roku 1252 (Kod. d. Kat. kr. I, 35, 41, 42) i z roku 1258 (ib. 59), od Władysława Łokietka 1306 roku (ib. 114), od Kazimierza Wielkiego 1354 r. (ib. 198). Biskupstwo kujawskie — od Kazimierza ks. kujawskiego i łęczyckiego 1252 r. (K. d. p. II2, 445. Ulanowski Dokum. Kujaw. 13), od Ziemomysła ks. kujawskiego z r. 1268 (K. d. Wp. I, 608); od Władysława łęczyckiego i dobrzyńskiego 1332 r. (K. d. p. II2, 484) i inne. — Biskupstwo poznańskie — od Władysława Odonicza 1237 r. (K. d. Wp. I, 203), od Bolesława ks. mazowieckiego 1297 r. (ib. II, 765), od Kazimierza W. 1350 r. (ib. III, 1295, 1300, 1301) i 1358 (ib. 1369), oraz bardzo ważny przywilej od Ludwika z r. 1381 (ib. 1795 — patrz niżej rozdz. 55). — Biskupstwo płockie — od Konrada mazowieckiego 1231 (K. d. Maz. 7, 8), i inny, zawarty w bulli Grzegorza IX z r. 1232 (ib. 9), oraz z r. 1239 (ib. 13), od Bolesława ks. mazowieckjego 1241 r. (ib. 15), od Ziemowita mazowieckiego 1257 r., od Bolesława Wstydliwgo) 1258 r. (K. d. Mp. I, 51) i in. — Biskupstwo wrocławskie — od Henryka Probusa 1290 r. (Sommersberg, I, p. 781; III, p. 35), od Bolesława Wstydliwego 1262 r. (K. d. Wp. I, 603) i in. — Biskupstwo lubuskie — od Przemysława II 1287 r. (K. d. Wp. 585), od Władysława Łokietka 1328 r. (ib. II, 1088). Wielką ilość przywilejów posiadały także klasztory w Byszewie, Lądzie, Lubiniu, Mogilnie, Obrze, Ołoboku, Paradyżu, Łeknie, Brzesku, Busku, Imbramowicach, Jędrzejowie, Koprzywnicy, Krzyżanowicach, na Łysej Górze, na Tyńcu, w Zagościu, w Miechowie, Sulejowie, Wąchocku, Staniątkach, Mogile, Szczyrzycach, Zawichoście, Sieciechowie, Starym Sączu, Czerwińsku, Lubiążu, Trzebnicy, Henrykowie, Oliwie, Pełplinie i t. d.; doszły nas nawet przywileje pojedyńczych kościołów w Wyszogrodzie, Pajęcznie, Łęczycy, Międzyrzecu, Sandomierzu, Skawinie, Mszczonowie i t. d.

    wszystkich, tak obecnych jak i przyszłych, że: (I) 1. Szczerze i z dobrej woli troszcząc się, aby królestwo nasze polskie w dobrym stanie i w mocy trwało, zobowiązaliśmy niegdyś obietnicami dokumentów czyli przywilejów szlachtę tegoż królestwa, że po zejściu naszem z tego świata, będzie miała i weźmie sobie za spadkobiercę i następcę naszego na tronie polskim potomstwo nasze płci męskiej tylko, nie zaś żeńskiej; następnie jednak, z zezwolenia i woli panów, szlachty oraz wszystkich innych, — gdy męskiego potomstwa nie ma — córki nasze, te mianowicie, co do których nastąpi zgoda, aby były następcami naszymi i aby otrzymały koronę królestwa polskiego, za panów i dziedziców królestwa tego dobrowolnie zostały przyjęte;