Strona:PL Kazimierz Czapiński - Partja wrogów ludu pracującego (endecja).pdf/15

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

co przechodziło w sejmie korzystne dla robotników lub małorolnych, było uchwalane wbrew endekom. Pamiętamy np., że reforma rolna z roku 1919 została uchwalona tylko jednym głosem większości — przeciwko endekom.
Pamiętajmy, że ustawy robotnicze były uchwalane zawsze przeciwko endekom.

WALKA O KONSTYTUCJĘ.

Najciekawsze i najważniejsze były walki w sejmie ustawodawczym o konstytucję. Jak wiadomo, konstytucja, która została wkońcu uchwalona w marcu 1921 r. wypadła nie najgorzej i na ogół jest wcale demokratyczną. Ale ten rezultat został osiągnięty dopiero na skutek bardzo zaciętych walk z endecją: Endecja bowiem zawsze i niezmiennie występowała za pogorszeniem brzmienia konstytucji w duchu reakcyjnym.
Weźmy np. zagadnienie senatu, to znaczy drugiej izby, która wedle pomysłu reakcji miała osłabiać i równoważyć sejm ludowy. Socjaliści jak wiadomo domagali się całkowitego zniesienia senatu jako instytucji niepotrzebnej i szkodliwej.
Endecja zaś pragnęła 1) rozszerzenia władzy senatu, 2) nadania mu takiego składu, któryby gwarantował reakcyjny charakter działalności senackiej.
Wysunięto projekty takie, aby senat składał się z różnych „mianowańców“ albo też przedstawicieli fabrykantów, profesorów i duchowieństwa, zaś niebył wybierany przez lud. Walka była tak zacięta, iż socjaliści musieli się uciec nawet do obstrukcji, to znaczy do przeszkadzania obradom sejmowym, aby uniemożliwić pogorszenie konstytucji.