Strona:PL Kazimierz Czapiński - Faszyzm współczesny.pdf/13

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

lini, objął władzę, znacznie zaostrzył stosunki z Francją. Słusznie nazywa tow. Nenni obecne pacyfistyczne frazesy Mussoliniego i Grandiego „komedją” (patrz styczniowy zeszyt „Gesellschaft“ 1932). Mussolini prowadzi politykę „rewizjonistyczną“ (za rewizją traktatów pokojowych), aby ułatwić sobie zabranie Dalmacji lub byłych afrykańskich kolonji niemieckich. Perjodyczne chwilowe kokietowanie Francji (jak obecnie) nie zmienia istoty rzeczy.
Że Hitler płynie na falach nastrojów rewizjonistycznych i wojennych — powszechnie wiadomo. Tak rozwój dyktatur faszystowskich zwiększa niebezpieczeństwo wybuchu wojny światowej.
Idźmy dalej. Rozbijanie „partyjnictwa“ i wszelkich niezależnych organizacyj społecznych jest logiczne w faszyzmie, który dąży do monopolu jednej partji w rządzeniu. Logicznem więc jest, gdy skasowano we Włoszech wszelkie niezależne organa prasowe. Albo gdy w myśl ustawy z r. 1928 dopuszczona została przy wyborach do parlamentu tylko jedna (!!), rządowa lista kandydacka. W Polsce pod tym względem — jak pod wielu względami innymi — jesteśmy jeszcze w pół drogi.
Stojąc na stanowisku „anty - partyjnem“ (aby zapewnić zwycięstwo stwej własnej faszystowskiej partji), faszyzm, gdy dojdzie do władzy, bardzo dba o wychowanie. Wychowanie, oczywiście, musi być partyjne, faszystowskie. Stwarza się też we Włoszech uprzywilejowane organizacje młodzieży i dzieci, „Avanguardia“ i „Balilla“. Członkowie otrzymują rozumie się różne ulgi i stypendja. Duch — wiadomy. W książce (franc.) Ludwika Naudeau „Italja faszystowska“ znajdziemy ciekawe „Credo“ („Wierzę“), wbijane dzieciom z „Balilli“. Ułożone jest na wzór katolickiego „Wierzę“. Zaczyna się (str. 133) od słów: „Wierzę w Romę wiekuistą matkę mego kraju“. Art. 9 tego faszystowskiego „Credo“ brzmi — „Wierzę w geniusz Mussoliniego“ (!). Podobny artykuł obowiązuje, jak wiadomo, i w Polsce. Art. 12 brzmi: „Wierzę w Imperjum rzymskiego zmartwychpowstanie“. Bardzo śliczny artykuł, zaprawiający dziecko do myślenia wojowniczego (imperialistycznego).
Łatwo pojąć, że ta wyłączność i partyjność w dziale wychowania musiała doprowadzić do pewnego konfliktu z papieżem; o nim musimy napisać obszerniej. Jednakowoż już teraz zaznaczymy, że mimo ten konflikt wspólny, interes zmusza kler do ugody z faszyzmem włoskim.
Że w Polsce wychowanie się „faszyzuje“ — rzecz wiadoma. Uchwalona ustawa o szkołach prywatnych wypędza niezależną praktykę wychowawczą z ostatniej kryjówki.
Takie są główne wspólne cechy ideologji faszystowskiej. Są jeszcze inne, o których napiszemy.