Strona:PL Kazimierowicz - Z psychologji sekty.pdf/8

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

cja zawiera w sobie akt skróconego wnioskowania, gdzie konkluzją jest sąd egzystencjonalny, będący z jednej strony afirmatywem przeżywanego tonu uczuciowego, z drugiej zaś — projekcją w świat zewnętrzny własnych naszych chceń. I właśnie w sekcie projekcjonuje się w sferę czysto religijną, pod warunkiem, że jest intensywnie i błogo odczuwaną, naszego świata osobistych doznań, jako mogących ją tylko dodatnio modyfikować i jako część integralną całej budowy, działającej już jako nowa i nienaruszalna całość dogmatyczno-moralno-liturgiczno-prawna. W ten sposób pobudki polityczne, społeczne, gospodarcze, artystyczne lub osobiste, mocno odczute, bez trudności mogą „wdzierać“ się w obcą sobie sferę już to jako nowe dogmaty lub modyfikacje starych, już to jako impulsy wolowe w kierunku nowych działań.
Wytworzona na tym stopniu świadomość żyje niepokonalną fikcją, iż źródło jej poczynań wkracza w dziedzinę czysto religijnej ideologji. Oczywiście, że przy tego rodzaju samowmówieniu występuje już w dobrej wierze jako świadomość wyraźnie religijna, w subjektywnem swem przeświadczeniu walcząca tylko o religijną rzeczywistość.
Sekty, rodzące się na podkładzie intelektualno-dogmatycznych albo moralnym, posiadają już o wiele przejrzystszy punkt wyjścia. Przedewszystkiem występuje jawnie ich religijne tło, zaś powody separacji każdorazowo można sprowadzić albo do błędów myślowych, albo do subjektywizmu odczuwań — tych codziennych zjawisk, ujawniających się ostro zwłaszcza przy braku najwyższego autorytetu.
Powracając do pierwiastkowej tezy postaram się dać definicję sekty, opartą na powyższych rozważa niach. Przez sektę rozumiem ruch religijny separatystyczny, powstały na podłożu odnośnego nienasycenia Ten t. zw. separatyzm stanowi tu pierwiastek formalny, w praktyce zaś przejawia się w odłączeniu się od macierzy, uzyskania własnej organizacji i życia swem samoistnem życiem. Dopóki to nie nastąpi, nie mamy potrzeby mówić o sekcie. Będzie się miało do czynienia najwyżej z ruchami i sporami w łonie pierwotnego pnia, co składa się dopiero na pierwiastek materjalny