niż włos, a nie dłuższych nad piątą część milimetra. Niektóre z tych żyjątek łączą się w gromady na przestrzeni mil kilku.
— Mil kilku! — powtórzył zdziwiony Conseil.
— Tak, mój chłopcze, nie łam sobie głowy przy dodawaniu liczby tych wymoczków! Liczba to nieskończona, bo jeśli się nie mylę, byli już żeglarze, którzy na przestrzeni 40 mil płynęli po takiem morzu mlecznem.
Nie wiem, czy Conseil usłuchał mojej rady, widocznie jednak pogrążył się w głębokich dumaniach, prawdopodobnie usiłując obliczyć, ile czterdzieści mil kwadratowych obejmuje piątych części milimetra. Co do mnie, ciekawie przypatrywałem się zjawisku. Przez kilka godzin Nautilus ostrogą swoją pruł te białe bałwany i, jak zauważyłem, bez szelestu ślizgał się po wodzie mydlanej, jakby płynął w wirze pienistym, w którym widniały czasami przerwy, wytwarzane przez ścierające się prądy przeciwne.
Około północy morze nagle przybrało barwę zwyczajną, ale za nami, aż do granic widnokręgu, niebo, odbijając białość bałwanów, zdawało się długo jeszcze zachowywać świetlane barwy zorzy północnej.
Dnia 28-go lutego, około południa, Nautilus wypłynął na powierzchnię morza pod 9° 4ʹ szerokości północnej, na osiem mil od lądu w stronie zachodniej leżącego. Najprzód spostrzegłem gromadę gór, wysokości około 2.000 stóp, nader kapryśnych kształtów. Wkrótce po zrobieniu pomiarów i zaznaczeniu ich na mapie poznałem, że to była wyspa Cejlon, perła, wisząca u dolnego krańca półwyspu Indostanu.
Poszedłem do bibljoteki, aby poszukać książek, traktujących o tej wyspie, jednej z najżyźniejszych na kuli ziemskiej. Jakoż zaraz znalazłem jednotomowe dzieło Sir H. C. pod tytułem: Ceylon and the Cingalese. Wróciwszy do salonu, zanotowałem najprzód położenie wyspy, którą starożytni tylu różnemi nazwami obdarzyli. Cejlon leży między 5° 56ʹ i 9° 49ʹ szerokości północnej, a między 79° 42ʹ i 82° 47ʹ długości na wschód od południka Greenwich. Długości ma dwieście siedemdziesiąt pięć mil; największa szerokość — sto pięćdziesiąt mil, obwodu mil dziewięćset, powierzchni — czterdzieści jeden tysięcy dwieście pięćdziesiąt mil (angielskich). A więc wyspa ta jest niewiele mniejsza od Irlandji.
Kapitan Nemo i jego porucznik ukazali się w tej chwili.
