krwawej pracy doszedł umysł ludzki jedynie do — ścisłego sformułowania i uzasadnienia zdań, rzuconych w zaraniu filozofji przez gienjalnego Gorgjasza: Nic niema; jeśliby co było, nie możnaby tego poznać; jeśliby można co poznać, nie możnaby tego innym udzielić!
Te cztery główne kierunki nie wyczerpują jeszcze wszyskich szkół i systemów teorji poznawania, które powstały po Kancie i na tle jego nauki, ale charakteryzują je dostatecznie, przedstawiając w istocie swej typy, przez których kombinację powstały kierunki inne, pośrednie.
Z tych typowych kierunków jedynym szczerze monistycznym jest solipsyzm; solipsyzm jest też jedyną teorją, niedająca się na pozór logicznie zaczepić ani obalić. Zdanie to tylekrotnie zostało wypowiedziane i stwierdzone przez najtęższych myślicieli, że uważa je się dzisiaj już za pewnik.
Jeśli jednak w istocie jest tak, jeśli solipsyzm występuje jako jedyna ostateczna i ścisła konsekwencja nie potrzebującego już chyba dzisiaj obrony krytycyzmu, to ze słusznem zdziwieniem można się zapytać, dlaczego solipsyzm jest teorją, z której usiłuje filozofja wszelkiemi siłami wybrnąć, miast się nią zadowolnić? Tem więcej
Strona:PL Jerzy Żuławski - Przed zwierciadłem prawdy.djvu/309
Ta strona została uwierzytelniona.
