w przyznaniu podmiotowym idejom przedmiotowego bytu, jest przedewszystkiem niezmiernie zręcznem ominięciem trudności, uświadomionych przez Sofistów, a choć na razie nie posunęła sprawy rozwiązania dualizmu ani o krok, to przecież zawiera momenty, które w dwadzieścia wieków później rozwinęły się u najgienjalniejszego monisty, zarówno metafizycznego jak teoretyczno-poznawczego, u Spinozy.
Arystoteles również pomija teorje Sofistów, nie mogąc ich snadź przezwyciężyć. Poznanie zmysłowe jest według niego wynikiem współdziałania podmiotu i przedmiotu i oddaje prawdziwe właściwości rzeczy, istniejące w nich jeśli nie realnie, to przynajmniej potencjalnie. Dualizmu teorytyczno-poznawczego między rzeczą samą w sobie a zjawiskiem Arystoteles prawie nie zna.
U późniejszych filozofów również widzimy mniej lub więcej dogmatyczne przyjmowanie przedmiotowości wrażeń zmysłowych, będące cofnięciem się wobec stanowiska, które zdobyli Sofiści. Stoicy uważają umysł ludzki za „tabula rasa“, przez co zaprzeczają istnieniu czynników podmiotowych w poznaniu i przesuwają punkt ciężkości ku przedmiotowi, mimo że w podmiocie samym starają się znaleść kryterjum prawdy.
Strona:PL Jerzy Żuławski - Przed zwierciadłem prawdy.djvu/296
Ta strona została uwierzytelniona.
