Strona:PL Jerzy Żuławski - Przed zwierciadłem prawdy.djvu/073

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

ku z rzeczywistością. W razie przeciwnym naraża się na to, że trzeba rzeczywistość gwoli dowolnej zasadzie przekręcać i naciągać. Wobec tego uznaje Bakon metodę indukcyjną, posuwającą badania od znanych szczegółów do prawd ogólnych, za jedynie dla filozofji odpowiednią i właściwą. Rzeczywistość zjawisk świata, zmysłom dostępnych, zdawała się Bakonowi tak niewątpliwą, iż nie żąda on już nawet od filozofji, aby dla nich źródła apodyktyczności szukała. To jest zbyteczne; filozofja według jego zdania ma przedewszystkiem praktyczne korzyści przynosić; prawdy ogólne, które wykrywa, mają umożliwiać nowe zastosowania praktyczne poznanych sił natury, mają wieść do nowych odkryć i wynalazków. Filozofja, to ars inveniendi.
Z tego pobieżnego szkicu widzimy, że w trzech głównych punktach położył Bakon zasługi koło stworzenia formy nowej filozofji. Po pierwsze, żądał od myśliciela krytycyzmu w najpierwotniejszej jego formie, jako uwolnienia się od przesądów, przez poddanie rozbiorowi treści umysłu; powtóre żądał od zasad filozoficznych związku ze zmysłową rzeczywistością przez uwzględnianie doświadczenia i stosowanie metody indukcyjnej; wreszcie stawiał filozofji praktyczny