Strona:PL Jebb - Historya literatury greckiej.djvu/133

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

330 Demostenes wygłosił wspaniałą obronę swojej polityki w najznakomitszej mowie starożytności „O wieńcu.” „Gdyby wypadek był znany naprzód całemu światu — powiada on — wtedy nawet nie powinny były Ateny odmienić swego planu, jeśli miały na względzie swoją sławę, swoje przeszłość i sąd przyszłości. W r. 322, gdy powstanie Greków zostało zgniecione w wojnie lamińskiej po śmierci Aleksandra, Demostenes zażył truciznę, aby nie wpaść w ręce Macedończyków.
13. Demostenes jest największym mistrzem prozy greckiej. Łączy on najlepsze pierwiastki dawnych stylów, spajając je w nowe harmonie. Niektóre z jego mów w sprawach prywatnych świadczą, iż ten niezrównany mówca polityczny mógł dorównać Liziaszowi i Izeuszowi, lub prześcignąć ich na ich własnem polu. Z 32 mów prywatnych tylko 11 jest prawdopodobnie prawdziwych, a mianowicie przeciwko „Afobusowi i Oneforowi”; przeciwko „Spudyaszowi,” „Kalliklesowi,” „Pantenetosowi,” „Nauzimachowi,” „Beotusowi,” „Kononowi,” oraz mowa za „Forniuszem.” Ścisle njęcie faktów, szczupłość ozdób, szczerość i stałe napięcie stanowią, charakterystykę mów Demostenesa. Nie możemy dziś odczuć wszystkich subtelności owej wytwornej sztuki, która czyniła z nich tak cudowne arcydzieła dla starożytnych, a która spowodowała zarzuty zoilów, iż zbytnio są wypracowane. Możemy jednak przynajmniej odczuć niezrównane mistrzowstwo języka, umysłową wielkość męża stanu, moralną podoiosłość patryoty, ostrzegającego lud swój przed grożącym ciosem, a pocieszającego go po upadku.
14. Eschines urodził się w r. 389, t. j. na pięć lat przed Demostenesem; był aktorem tragicznym i pisarzem w zgromadzeniu, zanim wystąpił jako