t. j. różnice między zgłoskami długiemi a krótkiemi. Istniały one w języku starogreckim i starołacińskim (klasycznym), zczasem jednakże i w grece, i w łacinie stopniowo zanikały, aż wreszcie w okresie bizantyńskim i średniowieczno-łacińskim zanikły ostatecznie, przynajnmiej w żywej mowie. Odpowiednio do tego w literaturze bizantyńskiej i średniowieczno-łacińskiej ukazują się nowe typy wierszy. Najcharakterystyczniejszą cechą wierszy metrycznych jest to, że wiersze równe mają nie jednakową liczbę zgłosek, ale jednakową liczbę miar czyli mor, przyczem samogłoska krótka liczy jedną morę a długa dwie. Tak więc w heksametrze było 6 stóp, z których każda mogła być dwuzgłoskową albo też 3-zgłoskową z wyjątkiem ostatniej, zawsze 2-zgłoskowej; heksametry, liczące 12, 13 i t. d. do 17 zgłosek uważały się za równe, wszystkie bowiem miały po 24 mory (każda stopa po 4 mory, ostatnia o ile miała tylko 3 mory, dopełniała się pauzą). Stosunek liczebny stóp 2- i 3-zgłoskowych oraz ich porządek w każdym
wierszu był zmienny.
W literaturze bizantyńskiej [1] znajdujemy trzy systemy: jeden z nich »metryczny« odziedziczono z starożytności, ale
ograniczono go w użyciu do niewielu typów, przyczem niebardzo już zważano na różnice iloczasowe samogłosek; musiano więc coraz bardziej rytm opierać na stałej liczbie zgłosek i na pewnem umiejscowieniu głównego akcentu. System tak zwany »polityczny« wyłącznie już opierał się na tych zasadach: wymagał on stałej liczby zgłosek w wierszach, ustalonego miejsca akcentu i w pewnym stopniu ustalenia miejsca cezury, czyli raczej średniówki. Najczęściej używano wierszy 15-zgłoskowych z cezurą po zgłosce 8. z rozłożeniem przycisków (ictus)
wierszowych takiem, jakie było w klasycznym katalektycznym tetrametrze jambicznym; rzadziej się trafia wiersz 12-zgłoskowy, rozłożeniem akcentów przypominający trymetr jambiczny, ale bez zachowania różnic iloczasowych. Wreszcie system rytmiczny trzeci tak zw. »kościelny« opierał się też na pewnej ilości zgłosek i na umiejscowieniu akcentu, wszystko to jednak było tak luźne, że hymny kościelne bizantyńskie są
podobne ze swej budowy do dzisiejszych wierszy wolnych z niestałą liczbą zgłosek.
Żaden z tych systemów bizantyńskich nie wywarł wido-
- ↑ Krumbacher »Geschichte der byzantinischen Literatur«, 1897.
