Strona:PL JI Kraszewski Wieki katakombowe odczyt4 part20.png

która miała być oznaką pobożnych i życiu świętemu szczególniéj oddanych, lub poświęconych Bogu. Nosiły ją i dziewice, ale daleko mniéj ozdobną (flammeum virginale). Matron zaś były i wytworniejsze i kosztowniejsze. Widać ze współczesnych, iż w II-gim i III-cim wieku zakradał się częściowo zbytek w ubiorach, który karcono. Tertuljan nazywał te zbyt poprzystrajane głowy, „głowami na targ wystawionemi”. W inném miejscu na trefione włosy woła: „Na co te wasze włosy wiecznie tak męczycie?” Nareszcie jedno z Koncyljów w Elwirze, wzbroniło chrześcjankom nawróconym, lub katechumenkom, używania viros cinerarios, to jest, mówiąc dzisiejszym językiem, fryzjerów, którzy włosy trefili.
 Ubranie składało się z tuniki, która była razem koszulą i wdziewała się na ciało. Niekiedy obszyta ona bywała dziwnie pasami purpurowemi; bywała bez rękawów (colobium), lub z niemi. Na tę koszulę, wełnianą zwykle, wdziewano pallium, płaszcz; w domu go nie noszono, ale do wyjścia tylko. W obrazach katakombowych, mężczyzni i kobiéty jak skoro są przy uczcie, w domu, mają tylko tunikę.
 Pallium, płaszcz nie przez wszystkich noszony, szczególniéj odznaczał osoby poważne, surowego życia. Tak nam w trzewikach i płaszczach malują wedle tradycyi Apostołów. Tunika była niemal zawsze białą a płaszcz koloru ciemnego, oboje wełniane; jedwabnych i purpurowych płaszczów zakazywano.... Noszenie ich było nadużyciem.
 Wprawdzie na obrazach starych i na mozaikach z V i VI wieku, Chrystus, Święci i Błogosławieni przedstawieni są w szatach ozdobnych, wyszywanych, wysadzanych, bramowanych złotem, ale się to tłómaczy ich apoteozą. W istocie strój skromny, prosty i ubogi był oznaką chrześcijan.