Strona:PL JI Kraszewski Wieki katakombowe odczyt4 part09.png

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

na brzegu zewnętrznym napis: „Dignitas amicorum vivat cum tuis feliciter.“ Jest to godło-tessera przyjacielska, która się tłómaczy obyczajem starożytnych przedwiecznym, a w naszych także podaniach przypominającym się, który jeden ze scholjastów dawnych Eurypidesa wzmiankuje. „Podrożni, pisze, którzy w domu jakim byli gościnnie przyjęci, nim go opuścili, mieli zwyczaj rozłamywać tesserę, i brali jéj z sobą połowę, druga zaś zostawała gospodarzowi, tak, że gdy poźniéj kiedy spotykali się znowu, oni albo ich dzieci, naówczas ta połowa tessery służyła do poznania się i była dla nich już węzłem“.
Takie tessery z kości słoniowéj, kostki a raczéj laseczki długawe, na których imiona były wypisane, zwały się u greków symbolon; znane są one z wykopalisk różnych, a Rich daje jednéj rysunek. Plaut w jednéj ze swych sztuk (Pacnulus, Akt 5. Sc. 2;) wystawia syna przybranego Antidamasa, Agorastoklesa, którego po tesserze poznaje Hammon Kartagińczyk.
Agorastokles. Jeślić to prawda, że szukacie syna przybranego Antidamasa, tom ja jest ten, którego szukacie. Hammnon. Hm? cóż to ja słyszę! Agorastokles. Co? żem jest synem Antidamasa. Hammnon. A jeśli tak jest, to sprawdzmyż kostkę gościnności, bom ją właśnie przyniósł. Agor. A no, więc ją pokażcie. Tak jest, to ona! mam podobną w domu. H. O! gospodarzu mój! witam cię sercem całém; bo ojciec wasz, jeśli Antidamas jest waszym ojcem — był gościem moim; ta kostka gościnności została pomiędzy nami podzieloną. A. Więc mieszkanie mieć będziecie u mnie, bo się nie zaparłem praw gościnności“.
Znakiem także żywym, po którym się poznawali chrześcijanie, było powtórzenie Credo, Symbolon; ale go nie noszono na piśmie, tylko z pamięci odmawiano.