Strona:PL JI Kraszewski Wieki katakombowe odczyt3 part31.png

WIEKI KATAKOMBOWE.

Odczyty w Dreznie

J. I. Kraszewskiego.

Odczyt Trzeci.

(Dokończenie.)

---

 Za Dioklecyana zniszczono wiele bibliotek chrześcijańskich, i akt tyczących się pierwszych wieków.
 Większa część tych zbiorów przeznaczona była dla kształcenia duchownych i młodzieży, a składała się z nowego i starego Testamentu i wykładów, których mnóstwo zaginęło, z pism ojców kościoła, szczególniéj apologistów i obrońców jego, a naostatek i ze znakomitszych pisarzy starożytnych, nawet pogańskich, których gieniuszowi oddawano cześć należną, i często ich cytowano, a zbytnia i źle zrozumiana gorliwość nie wypędzała ich z półek. Nadto byli chrześcijanie pewni prawdy swéj i jéj wyższości, aby się współzawodnictwa obawiać mieli. Wiemy naprzykład, że biblioteka Orygenesa zawierała w sobie najstaranniéj kaligrafowane arcydzieła klassycznéj starożytności, których on z konieczności tylko musiał się pozbyć. Zbiór to być musiał znaczny i szacowny, gdy mu zań obowiązano się dożywotnie płacić po 4 obole dziennie. Ojcowie kościoła, znakomici pisarze chrześcijańscy pierwszych wieków, pełni są cytat z dzieł klassycznych; widoczna w nich i znajomość ich, i wykształcenie na nich. Gdy Juljan Apostata zakazał uczyć literatury świeckiéj chrześcijan, starano się na wzór klassyków stworzyć książki dla młodzieży, ale późniéj do nich samych powrócono. Zdaje się że od pierwszych wieków, przy każdym kościele była biblioteka, po lewéj stronie absidu, w tak zwanéj sekretaryi. Na drzwiach w jednéj z nich, napisał Ś. Paulin dwa wiersze, świadczące że była otwartą dla wszystkich wiernych.