Strona:PL JI Kraszewski Wieki katakombowe odczyt3 part06.png

 Głównemi zarzutami przeciwko nim były, że nauka ich nie uznawała swobody czynu, bo wszystko przypisywała Bogu, nic nie zostawiając człowiekowi; — że do niczego nie byli zdatni, i społeczeństwu szkodliwi, infructuosi in negotiis — to jest, że sprawy świeckie ich nie obchodziły; że się nie kłaniali bałwochwalczo władzy świeckiéj, i ulegać jéj nie chcieli, a więc byli buntownikami; naostatek, że się przyczyniali do rozbicia społeczeństwa, na które ściągali nieszczęścia. Oskarżano ich o czary, o oddzielanie się od świata; zwano trzeciemi ludźmi, bo ani Rzymianami ani Żydami być nie chcieli; malowano jako barbarzyńców gardzących nauką, jako bezwstydników i rozpustników. Męztwo ich zwano uporem kary godnym; cześć Boga mianowano bałwochwalstwem; przypisywano im że czcili słońce; szydzono że Bogiem ich był haniebnie ukrzyżowany, że cześć oddawali głowie ośléj, Serapitowi, i t. p.
 Nie możemy się powstrzymać od obszerniejszéj wzmianki nad tą szczególniéj potwarzą o czci, jakoby przez chrześcijan oddawanéj głowie ośléj. Wieść o niéj była tak rozpowszechnioną, iż ją liczyć należy do najpospolitszych. Minutius Felix, o którego ksiązce w obronie chrześcijan kilkakroć wzmiankowaliśmy, tak odpycha tę baśń pogańską.
 „Całe to szatanów zajęcie siać najfałszywsze wieści. Z tego to źródła pochodzi owa brednia, że dla nas ośla głowa jest rzeczą świętą. A któżby był tak szalonym, aby podobne sobie bóstwo utworzył; kto tak nieroztropnym, aby czci jego mógł uwierzyć? chyba wy poganie, którzyście poświęcili wszystkie obór waszych osły, przez boginię Eponę; wy, co czcicie głowy byków i baranów.“
 Tertulian przypisuje wszakże powstanie niedorzeczności téj Izraelicie, który miał puścić w obieg rysunek głowy ośléj z podpisem: Bóg Chrześcijan.
 Że ta potwarz musiała być nader upowszechniona, dowodem jest wyryty na murze wizerunek, który zna-