Strona:PL JI Kraszewski Wieki katakombowe odczyt1 part05.png

 Dzisiaj są one już odrysowane, odmalowane, przeszukane i lepiéj znane niż kiedykolwiek. Lecz przez całe długie wieki ledwie o nich głucha wieść chodziła. Chrześcijaństwo pamiętało o krwawych swych pamiątkach, tradycje się utrzymały, ale nie były poparte żywém świadectwem pomników. Można też powiedzieć że życie pierwszych chrześcijan, ogranizacja społeczeństwa, jego cnoty, charakter, dopiero rozpatrzeniem się w ścianach katakomb, lepiéj poznane i ocenione zostały. Wiadomo, jak wprędce po wielkiéj ofierze, na Golgocie spełnionéj, wiara chrześcijańska przeszła do żyjących w Rzymie izraelitów, a przez nich do pogan. Wprędce téż spotkało nową wiarę prześladowanie, naprzód na téj ziemi, na któréj się ona zrodziła, późniéj w ówczesnéj stolicy świata.
 Po męczeństwie, dopełnioném na Synu Bożym, nieprzerwanym szeregiem następowały po sobie coraz nowe. Pierwszym, który padł ofiarą, był Ś. Szczepan, ukamienowany przez dawnych współwyznawców. Śmierć jego zdała się jakby pragnienie krwi rozżarzać. W Palestynie i krajach sąsiednich mnóstwo chrześcijan rzucono do więzień. Kapłani Synagogi i władza świecka łączyli się na najokrutniejsze ich ściganie. Ucisk był z razu tak przerażający, że wierni rozsypać się musieli po Judei i Samaryi; inni przeszli do Fenicji, do Syryjskich miast, na wyspę Cypr. Wkrótce po cudowném nawróceniu Ś. Pawła, który ze srogiego prześladowcy, stał się gorliwym zwolennikiem nowéj wiary, skończyło się prześladowanie w Judei.
 Pokój trwał do panowania Klaudiuszowego. Około tego czasu, wskrzesił ucisk Herod Agrippa, który