Strona:PL Józef Ignacy Kraszewski-Kunigas 193.jpeg

 — Chodźmy, Wiżunas — rzekł.
 Posłuszny starzec doprowadził go do jamy drzwiami zapartéj. Tu do nóg mu padł i jęknął.
 Marger znikł w ciemnościach. Wiżunas pozostał na straży. Gdyby mu lata łez nie wypaliły, byłby płakał — nie mógł.
 Cisza długa staremu się wiekiem wydawała. Nie było jéj końca.
 Nagle krzyk straszny usłyszał i padł na ziemię u wnijścia. W obozie tysiące głosów go powtórzyło dokoła; z głębi milczenia wstała burza okrutna, jakby ziemia rozwarła się pod nogami Niemców. Konie rżały, oręż szczękał, biegały oddziały, tętniało i grzmiało.
 Wiżunas z uchem przyłożoném do ziemi, leżał. W jamie nic słychać nie było; potém zaszumiało w niéj, jakby wąż się sunął ku niemu. Starzec uląkł się Niemców i nóż ujął w rękę. Wtém Marger ukazał się z twarzą ziemią osypaną, tchnął, odprostował się i padł znużony obok Wiżunasa.
 Gdy go stary otrzeźwił i spytał, nie umiał mu nic odpowiedziéć. Wskazał tylko na miecz swój, który powrócił suchy — i westchnął.
 Nie zabił nikogo.
 Tegoż dnia przejście zasypano podziemne.
 Rano beczki wytoczono w podwórze.
 Załodze sprawiono wesele; ale głośnych pieśni zawodzić nie było wolno. Jedni stali po-za ścianami czatując; drudzy obsiadali konwie i wiadra, czerpali i pili.
 — Raz człowiekowi umierać! — śpiewali.
 Marger to do żony szedł i na ławie przy niéj przysiadał, to na okopy się drapał i w obóz patrzał. Znał w nim tam wszystkich i mógł nazwać każdego z rycerzy po imieniu; poznawał ich po zbroi i chodzie, po czeladzi i koniach.
 Niektórzy z nich nosili go na rękach. Ojciec Antoniusz mówił mu o Bogu, Bernard pilnował go, gdy na koń siadał i toczył się z włócznią w podwórzu.
 Byli między nimi ludzie dobrzy; teraz wszystkim on złym być musiał.
 Wyrzucał sobie, że nie zabił Bernarda; lecz gdyby raz wtóry znalazł się tak z nim oko w oko, z mieczem w dłoni, znów-by mu ręka zadrżała.
 Przy żonie siedząc, zabijał ich wszystkich w myśli; wpatrzywszy się zdala, słabnął.
 Krzyżacy, jakby naumyślnie, ociągali się ze szturmem; dni kilka leżeli nie poczynając nic. Śpiewali jedni pieśni pobożne, drudzy piosnki wesołe. Lud na wałach rwał się do walki. Kto ma śmierć przed sobą, temu pilno raz skończyć z życiem.
 — Głodem nas chcą wziąć! — mówił Wiżunas — trzeba szczędzić strawy, a nuż Kunigas Wielki w pomoc przyjdzie i z tyłu na nich uderzy?
 Niemcy zwozili susz i bełty oblewali smołą.
 Jednego dnia pod zatkniętym w polu krzyżem stanęli dokoła. Ołtarz było widać w pośrodku. Ojciec Antoniusz mszę odprawiał. Marger, stoją-