wym ciężarem, wyniszczyła tak dalece całą Europę, że robotnicy wyszli z tej krwawej łaźni dziejowej jako przekonani przyjaciele pokoju.
W kołach robotników angielskich powstała też myśl o pokojowej organizacji międzynarodowej, którą kończący wojnę światową Kongres pokojowy w Wersalu w r. 1919 ubrał w statut Ligi Narodów z siedzibą w mieście szwajcarskiem Genewie. Istota Ligi Narodów leży w dążeniu do usunięcia wojen między narodami i załatwiania sporów międzynarodowych pokojowo. Ale idea robotnicza została tylko częściowo wykonaną, bo „Liga Narodów“ jest właściwie Ligą rządów państwowych. Główny współpracownik idei Ligi Narodów, prezydent Stanów Zjednoczonych Wilson został przez swój naród opuszczony i Stany Zjednoczoe Ameryki Północnej do Ligi nie wstąpiły!… Kilka wielkich państw ma w Lidze zbyt wielkie przywileje, a głosy narodów nie zawsze przedostają się do Ligi poprzez szeregi oficjalnych przedstawicieli rządów, które decydują o pracy Ligi.
Mimo te wszystkie braki i niedostatki Liga Narodów jest wielkim krokiem na drodze międzynarodowego porozumienia i już w kilku pierwszych latach istnienia okazała się instytucją niezmiernie pożyteczną. Polska jako członek Ligi otrzymała od niej część Górnego Śląska, a w sprawie Gdańska i jego do Polski stosunku, Liga Narodów jest stałym jakby trybunałem dla rozstrzygania sporów między Polską a Gdańskiem.
Kiedy w r. 1924 był w Anglji u władzy socjalista Mac Donald, a we Francji radykał Herriot, zaproponowali oni Lidze Narodów uchwalenie protokółu,
