botnik być ani obywatelem, ani pracownikiem zdolnym, ani człowiekiem wolnym i pełnowartościowym!
I jeszcze jedna organizacja robotnicza powstaje w naszych oczach: to organizacja sportowa, kształcąca ciało i energję czynu robotnika, zwłaszcza młodego. Przygotowaniem do niej jest robotnicze harcerstwo lub organizacja skautowa młodocianych robotników i opieka nad dzieckiem robotniczem.
W ramach wielkiej organizacji politycznej mieści się także organizacja kobiet, która ma te same cele co organizacja mężczyzn, ale większy nacisk kładzie na pracę wśród kobiet.
Po tych wywodach zrozumie każdy, że szeroki ruch robotniczy potrzebuje do życia ustroju demokratycznego. Czy możliwą byłaby samodzielna organizacja polityczna, zawodowa, kooperatywna, czy kształcąca, gdyby np. w parlamencie nie było socjalistycznych posłów robotniczych? Czy kapitaliści nie zgnietliby całego ruchu robotniczego, gdyby oni jedni mieli władzę państwową w ręku? Coby się stało z wolnością robotniczego słowa, z wolnością prasy czy sumienia, z prawem strajku, lub z wolną, niefałszowaną oświatą robotniczą, gdyby rządził król wszechwładny, dyktator kapitalistyczny lub garść kapitalistów? Gdyby zamiast demokracji, czyli najwyższej władzy narodu panowała wola monarchy lub dyktatora?
Demokracja, wolność polityczna i organizacja zawodowa, to są jedyne gwarancje wszelkich ustaw społecznych. Cóż z ustawy o 8-godzinnym dniu pracy, skoro uciemiężony i niezorganizowany
