Strona:PL Gallus Anonymus - Kronika Marcina Galla.pdf/200

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wet jeden z hipotetycznych historyków naszych, bierze za jedno niekiedy z Świętopełkiem morawskim, jako spółczesnego z tymże, wymagałby ze wszech miar studyum osobnego, tém bardziej, że nawet milczeniem zupełném się pomija na tablicach genealogicznych, polskich monarchów, jak u Naruszewicza. To, cośmy przytoczyli z badacza cudzoziemskiego, Roepela, lubo także nie więcéj co do tego imienia nas oświeca, zawsze dowodzi, iż po należytém rozpatrzeniu się w ciągu rzeczy, poczynający de facto dynastyę Piastowską, samochcąc pod uwagę się nastręcza.
Możebyśmy wzmiankować powinni, iż nie poszliśmy w przekładzie naszym za wskazówką przypiśnika do Herbarza Niesieckiego (wyd. Bobr. T. 1-y, str. 389), który wyrazy Galla: co tenus quod rex regum et dux ducum eum Poloniae ducem concorditer ordinavit, et de regno Pumpil cum sobole radicitus extirpavit, (ks. I-a roz. 3), stosuje do Popiela. Lecz jeśli Popiel mianował Ziemowita wojewodą, któż ród Popiela z posad kuli ziemskiej wykorzenił? czy Bóg? czy Popiel? bo tkwi sęk w tym sensie.


7)  Myszy Popiela.

Znajomy jest czytelnikom naszym szkic historyczny Szajnochy, takiż właśnie nadpis noszący, prócz rozdziału osobnego w piśmie tegoż: Lechicki początek Polski; na którym, gdyby się skrzętność wielka w badaniu szczegółów miała przedewszystkiem cenić, zdaje się, iżbyśmy zupełnie poprzestać winni. Jeszcze w przytoczonej wyżej rozprawie Bielowskiego o początkowych dziejach Polski (str. 114) czytamy: „Ta osławiona przygoda (Popiela z myszami) nie wyda się tak śmiészną, gdy się zastanowimy nad podaniem, które klasyczny wydawca Gallusa J. W. Bandtkie w przypisie przytacza. Niedaleko Kruszwicy jest wieś Myszy. Lud okoliczny twierdzi, że mieszkańcy tej osady, oburzeni na niedołężne rządy Popiela, pierwsi podnieśli rokosz, który go o utratę królestwa przyprawił. Jakoż nie jest w tém nic niepodobnego. W samem nawet opowiedzeniu Gallusowém, który może dawniéjszego opowiadacza nie ze wszystkiem zrozumiał (ale przecież, czy ze wszystkiém mu uwierzył?), a przeto dla ostrożności źródło wymienił, skoro przywrócim złacińszczone mures na Myszanów, nie razi więcej nic i zgadza się ono z owem od Bandtkiego „słyszaném opowiadaniem starca“. W każdym razie, zbadaćby najpiérwéj godziło się statystycznie, czy istniała już wieś Myszy za czasów Popiela? Ale dla czegoż mielibyśmy tracić z przed