Strona:PL Eliza Orzeszkowa-O kobiecie 147.jpeg

co już nabytém i zdobytém było. Los kobiety, na równi ze wszystkiemi innemi składnikami społecznemi, uległ zastojowi i częściowym pogorszeniom. To ostatnie ukazuje się najwybitniéj w położeniu, wytworzoném dla dwóch kategoryi kobiet, mianowicie: dla wdów i kapłanek.
 Powszechnie znanym jest, do dziś trwający, a oburzenie Europejczyków budzący, obyczaj palenia kobiet indyjskich wraz ze zwłokami zmarłych ich mężów; rzadko kto jednak zdać sobie umie sprawę dokładną, tak z pierwotnego pochodzenia, jak z historycznego rozwoju obyczaju tego. Pierwotne pochodzenie to nie jest inném, jak owo w zmroku przedwiekowym zrodzone pojęcie bezwzględnéj zależności kobiety od mężczyzny, zależności, w skutek któréj winną była ona towarzyszyć i służyć mu w życiu pozagrobowém tak, jak dobrowolnie lub z musu towarzyszyła mu i służyła w ziemskiém. Życie zaś pozagrobowe przedstawiając sobie w postaci mniéj lub więcéj utożsamionéj z ziemskiém, umierający pan stworzeń ziemskich mieć pragnął przy sobie tam wszystko, co mu miłém i użyteczném było tu. Na stos więc, na którym spłonąć miał, ażeby z prochów odrodzić się gdzieindziéj, lecz niezmienionym samym sobą, zabierał on broń swą, narzędzia domowe, zwierzęta swojskie, niewolników czyli sługi swe i kobietę. Wszystko to wraz z nim i dla niego z prochów