Strona:PL Edward Abramowski-Pisma T.4 247.jpeg

krajach rządy musiały nakoniec poczynić ustępstwa słusznym żądaniom robotników. To samo dzieje się teraz w Holandji.
 We Włoszech, póki ruch nie objął szerszych mas, rząd postępował z robotnikami, jak z niewolnikami. Stowarzyszenie robotników oddawane były pod sąd, jako „stowarzyszenia złoczyńców“; samowolnie rozwiązywano je, a członków karano więzieniem. Ale gdy przyszło święto majowe, wtedy okazało się, że ci których rząd uważał za złoczyńców, to cały naród! Sądy musiałyby chyba zamknąć w więzieniach wszystkich robotników włoskich, a wtedy panowie kapitaliści i fabrykanci nie mieliby co jeść, ani w co się ubierać. Trzeba było ustąpić, dozwolić robotnikom organizować się jawnie, co też oni odtąd robią ze znakomitem powodzeniem.
 I we Francji robotnicy, dzięki świętu majowemu, mają nie jedną zdobycz do zaznaczenia. Świętowało tam najwięcej górników, im też pierwszym zrobiono ustępstwa, mianowicie dano im inspektorów fabrycznych, wybieranych przez samych robotników. Teraz dopiero można być pewnym, że ci inspektorowie będą dobrze spełniali swą czynność. Prawo fabryczne, daleko lepsze od poprzedniego, także jest zdobyczą robotników francuskich z ostatnich lat. Senatorowie, bez zgody których żadne prawo nie może być uchwalonem, postarali się popsuć oba te ustępstwa, ale i z nimi robotnicy dadzą sobie z czasem radę.
 W Anglji, dzięki wspaniałym obchodom święta majowego, sprawa skrócenia dnia roboczego do 8 godzin zrobiła znaczne postępy; rząd musiał się zgodzić na prawne skrócenie roboty w kopalniach do 8 godzin, choć dawniej był temu przeciwny. Na tem nie koniec; rząd widząc świadomych swej siły robotników i chcąc zaskarbić sobie ich łaski, zaprowadził 8 godzinny dzień roboczy we wszystkich warsztatach i fabrykach wojskowych, co ulżyło los 14.000 robotników tam zatrudnionych, a teraz, właśnie przed zbliżającem się świętem majowem, rząd angielski ogłasza, że i w fabrykach okrętów wojennych, w warsztatach portowych i t. p. dzień roboczy także zostaje skróconym do 8 godzin. Wszystko to jest dostatecznym dowodem, jakie korzyści przynosi robotnikom solidarność i świadomość, którą oni wykazują obchodzeniem swego święta robotniczego.
 W Austrji i Szwajcarji, gdzie już dawniej robotnicy uzyskali prawo o 11 godzinnym dniu roboczym, dopiero teraz zaczęto go