Głośne odkrycie prof. Kocha, dotyczące leczenia suchot, dało powód do wygłoszenia całej masy pochwał i uniesień nad korzyściami, jakie odniesie z tego „ludzkość cierpiąca“.
Koch został okrzyczany jako „pogromca suchot“, jako jeden z tych dobroczyńców ludzkości, który ją uwolni od trapiącej plagi: epidemji gruźliczej.
Nie wchodząc w to, jaka jest rzeczywista wartość lecznicza nowowynalezionego środka, postaramy się wyjaśnić jedną tylko kwestję, tutaj nas obchodzącą, mianowicie, czy rzeczywiście wynalazek d-ra Kocha zdolny jest zniszczyć szerzące się choroby gruźlicze i czy raczej nie pozostanie on bezsilnym i bezskutecznym wobec tych warunków, w jakich żyć są zmuszone różne warstwy ludności kraju. Dzisiejsze bowiem stosunki ekonomiczne wycisnęły swoje piętno na wszystkich objawach życia ludzkiego. Każdy wynalazek, każdy postęp w zdobyciu wiedzy ludzkiej musi rozwijać się ze swem istotnem przeznaczeniem i, zamiast służyć potrzebom całego społeczeństwa, staje się monopolem, lub też spoczywa bezużytecznie w archiwum nauki. Maszyna parowa, której przeznaczeniem było ulżyć pracy ludzkiej i zwiększyć dobrobyt społeczny, zastosowana do dzisiejszej produkcji, stała się przyczyną nędzy. Badania higjenistów, wykazujące, przy jakich warunkach organizm ludzki może rozwijać się zdrowo i normalnie, pozostają też ciągle tylko idealnem marzeniem, które urzeczywistnić się nie daje. Dary cywilizacji i nauki zostały zmonopolizowane, a interes prywatny spekulantów pozostaje ciągle tą zaporą, o którą rozbija się wszelki rozwój kultury, wszelki dalszy postęp ludzkości.
- ↑ (Przyp. Wyd.). Przedruk z Tygodnika Powszechnego 1891 Nr. 1. (porówn. t. I. Wstęp str. XCVII.
