Strona:PL Edward Abramowski-Pisma T.3 512.jpeg

Dalszy rozwój sił wytwórczych. Wyniki tego rozwoju.

 II. Maszyny — fabryki. Ich wyniki: (Ich znaczenie dla kapitału — przewaga).
 1) Zanikanie drobnej produkcji. 2) Przetwarzanie drobnych wytwórców w proletarjat. 3) Centralizacja kapitałów.
 III. Dalsze wyniki rozwoju techniki:
 1) Wzrost armji zapasowej. 2) Praca kobiet i dzieci. 3) Obniżenie budżetu rodziny robotniczej.
 Wzrost nędzy i wzrost wytwórczości, stąd kryzys chroniczny.
 IV. Wyniki kryzysu chronicznego — zwiększające go bardziej.
 V. Interes kapitału stworzenia nowej formy kartelowej.
 (Potęga wytwórcza — usunięcie kryzysu).
 VI. Typ kartelowy zwęża rynek.
 Zaczarowane koło sprzeczności — podaży i popytu — sił wytwórczych i sił spożywczych.
 Typ kartelowy konieczny gdyż technika wytwórcza przerasta pojedynczego kapitału siły.
 VII. Z powstaniem wielkich organizmów wytwórczych klasa kapitalistów schodzi na pasorzytnicze stanowisko zbieraczy nadwartości. Społeczna zbyteczność burżuazji.
 VIII. Potrzeby społeczne mogą być zaspakajane tylko wytworami zbiorowej, społecznej pracy. Przeto własność indywidualna nie ma podstawy naturalnej — praca indywidualna nie ma znaczenia.
 IX. Olbrzymi wzrost wytwórczości pracy — umożliwia wielkie nagromadzenie bogactw przy małej pracy osobnika — stąd możliwość powszechnego dobrobytu cywilizacyjnego.
 X. Skupianie proletarjatu w wielkich centrach cywilizacji.
 XI. Rozwój środków komunikacji (z rozwoju techniki i potrzeb wielkiego kapitału) — stwarza rynek międzynarodowy: rynek międzynarodowy — stwarza międzynarodową kulturę — zwiększa zawiłość i sprzeczność w stosunku podaży i popytu, zwiększa kryzys i potrzebę typu kartelowego.