I oto — cieszę się — że, jedną ręką
Dotknąwszy tronu,
Czułem, jak wielką trzy korony męką
Zacnemu łonu!
Gdy drugą ręką nieraz gnany wiatrem
Łachman mię witał —
Skąd w życiu wszystko, co już teatrem,
Jakbym przeczytał!
Dlatego panię, innemi drogami
Tamże zabiegła,
Spostrzegło serce me, prawie ze łzami
Oko spostrzegło.
Bo suknia pani jest z tegoż zakonu
Domowej przędzy;
Bogactwo dało ci znać nędzę tronu,
Serce tron nędzy.
I stoi klasztor nasz na podwalinach
Po ludzku boskich,
Które po bosku są ludzkiemi w czynach
Tradycyj włoskich.
Bo z starej Padwy i z Bolonji małéj,
Z Rzymu ogromów,
Przenieśli ojce wiecznej odłam skały
W posadę domów.
I zbudowali ten gmach, gdzie kolumny
Są charaktery,
A każdy sam jest i, że sam, to dumny
Król swojej sfery.
I nie tak szczęsny on, jak serafowie,
Lecz pobłażliwy;
I święty nie jest, bo hełm ma na głowie,
Miecz w ręku krzywy.
I każdy filar tylko jest lennikiem
Bogu praktycznym,
Pilaster[1] każdy jest tylko setnikiem
Ewangelicznym.
Niewiasta każda do Saby[2] podobna
Lub do Debory:[3]
Stopa jej mocna, i ręka mniej drobna —
Umysł nie chory.
Lecz klasztor taki w obłoki nie wzięci,
Bo, ledwo wstanie,
Wraz go rączkami zatrzymają dzieci,
Jak znaną panię. —
Ta rąbek sukni tam i owdzie zszarga
Nędznych barłogiem,
A czasu swego powie o niej Skarga,
Że żyła z Bogiem.
Nad stanami jest i stanów stan,
Jako wieża, nad płaskie domy
Stercząca w chmury.
Wy myślicie, że i ja nie pan,
Dlatego, że dom mój ruchomy
Z wielbłądziej skóry.
Przecież ja aż w nieba łonie trwam,
Gdy ono duszę mą porywa,
Jak piramidę!
Przecież i ja ziemi tyle mam,
Ile jej stopa ma pokrywa,
Dopokąd idę!...
Gdy płyną łzy, chustką je ocierają,
Gdy krew płynie, z gąbkami pośpieszają,
Ale gdy duch sączy się pod uciskiem,
Nie nadbiegną pierwej z ręką szczerą,
Aż Bóg to otrze sam piorunów błyskiem;
— Wtenczas dopiero!...
- ↑ pilaster (franc.) — filar czworograniasty, wpuszczony przynajmniej do polowy w mur, a służący za podporę lub ozdoby.
- ↑ Saba, legendarna królowa etjopska, która miała odwiedzić Salomona w Jerozolimie.
- ↑ Debora (po hebr. «pszczoła»), wieszczka izraelska, która nawoływała do walki z nieprzyjaciółmi (Ks. Sędziów 5).
