Strona:PL Dwaj bracia Śniadeccy (Karol Libelt).pdf/14

reformy swoje tylko do instytutów pijarskich ograniczył, a założywszy Collegium nobilium w Warszawie, zastępując łacinę językiem francuskim, zaprowadził w tym konwikcie osobną edukacyą młodzieży majętniejszéj szlachty; czém się stało, że ubożsi z zakładu korzystać nie mogli, że młódź znakomitszych rodzin przeniosła się z Krakowa do Warszawy, a akademia Krakowska spadła na szkołę wojewódzką, w któréj, krom teologii, ubodzy uczniowie tylko dla chleba naukom się poświęcali.
 Równocześnie weszła w modę edukacya prywatna, która ani pod naukowym, ani pod obyczajowym względem, nigdy edukacyi publicznéj po szkołach zastąpić nie potrafi, i w najlepszym przypadku tworzy z ucznia tylko kopią domowego nauczyciela. Gorszyły naród kłótnie nieustające i swary szkół akademickich i zakonnych, ztąd zamożniejsi obywatele sprowadzać poczęli w domy swoje cudzoziemskich metrów, których ani zdatności, ani moralności nie znali, i bywało, że nieraz obcy szarlatan kierował sam jeden nauką znakomitego młodzieńca, potém wywoził go za granicę, z czego ani uczniowi, ani krajowi żaden nie przyszedł