Strona:PL Diderot - To nie bajka.pdf/211

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.





DWAJ PRZYJACIELE Z BOURBONNE[1]

Było tu dwóch ludzi, których możnaby nazwać Orestem i Pyladem z Bourbonne. Jeden zwał się Oliwier, drugi Feliks; urodzili się tego samego dnia, w tym samym domu, z dwóch sióstr. Wykarmili się tem samem mlekiem; jedna z matek bowiem zmarła w połogu, druga zaś zaopiekowała się jej dzieckiem. Wychowali się razem; żyli zawsze na uboczu; kochali się tak jak się istnieje, jak się żyje, nieświadomie; czuli to w każdej chwili, a nigdy może nie rozmawiali o tem. Oliwier ocalił raz życie Feliksowi, który, będąc śmiałym pływakiem, omal się nie utopił; ani jeden ani drugi nie pamiętał tego wydarzenia. Sto razy Feliks wydobył Oliwiera z niebezpieczeństw w jakie go wtrącał jego gwałtowny charakter; nigdy Oliwierowi nie przyszło na myśl podziękować mu za to;

  1. Utwór ten, napisany w r. 1770 jako odpowiedź na Dwóch przyjaciół Saint-Lamberta, wywarł żywe wrażenie w kołach niemieckich studentów (Goethe, Pamiętniki), i wpłynął na powstanie zbójców Schillera. Diderot napisał to opowiadanie w Bourbonne-les-Bains, niedaleko rodzinnego Langres, gdzie odwiedził przyjaciółkę bawiącą tam z chorą córeczką. Utwór ten przesyła młodociana chora, czyli siostrzyczka, braciszkowi, który przesłał jej irokezką powiastkę Saint-Lamberta.